(Μια δυνατή αληθινή φιλία)
Της Ροδάνθη Κουμή*
Διαβάζοντας το εξαιρετικό έργο του δικού μας Κρητικού Παντελή Πρεβελάκη,μαθαίνουμε πολλά και για τον ποιητή της Οδύσσειας τον άλλο μεγάλο και σπουδαίο Κρητικό Νίκο Καζαντζάκη. Οι δυο τους είχαν αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση,μια σχέση πατέρα και γιου καθώς όταν γνώρισε ο Καζαντζάκης τον Πρεβελάκη, ο πρώτος διάνυε ήδη την τέταρτη δεκαετία της ζωή του και ο δεύτερος ήταν μόλις 17 ετών.Ο Παντελής Πρεβελάκης στάθηκε αρωγός στο έργο του Καζαντζάκη και μεγάλος συμπαραστάτης στην ζωή του. Η συμβολή του Πρεβελάκη στο έργο Καζαντζάκη είναι μεγάλη. Ο Καζαντζάκης συμβουλευόταν πάντα τον δεύτερο για ότι έγραφε είτε ήταν άρθρα, κάντα,σενάρια κλπ.
Συνοδοιπορούσαν και οι δυο σε ένα δρόμο που χάραξαν ως Δάσκαλος και μαθητής. Αν και ο Καζαντζάκης ποτέ δεν ένιωσε μαθητή τον .......
....Πρεβελάκη καθώς ζητούσε πάντα την γνώμη του για ότι και αν έγραφε.
Ο Πρεβελάκης ήταν ένας άριστος πεζογράφος πράγμα που αποδεικνύεται από τα υπέροχα έργα που έχει γράψει όπως: το χρονικό μιας πολιτείας, ο θάνατος του Μέδικου, Παντέρμη Κρήτη, η τριλογία του Κρητικού και πολλά άλλα. Επίσης ήταν ένας εξαιρετικός ποιητής και δοκιμιογράφος. Έγραψε αρκετά θεατρικά έργα που πολλά από αυτά ανέβηκαν στο θεατρικό σανίδι.
Ο Καζαντζάκης όταν τον γνώρισε είχε στα σκαριά την Οδύσσεια, ένα έργο που το ολοκλήρωσε σε 10 χρόνια γράφοντας το οκτώ φορές και τον θεώρησε έργο της ζωής του. Το πρώτο χειρόγραφο το χάρισε στο φίλο του Πρεβελάκη με την οριστική τελειωτική γραφή.Επίσης λίγοι ξέρουν ότι οι δυο αυτοί σπουδαίοι Κρητικοί είχαν συνεργαστεί πολλές φορές για να συγγράψουν κρατικά-δημοτικά λεξικά, να μεταφράσουν ξένους συγγραφείς και να επεξεργαστούν σενάρια για ταινίες ή θέατρο όπως τον:
-Βούδα
-Μουχαμέτη
-Λένιν κλπ…Επίσης ο Καζαντζάκης έγραψε αρκετά κάντα που ενσωματώθηκαν αργότερα υπό την επίβλεψη του Πρεβελάκη στις τερτσίνες. Μαζί έγραψαν και αρκετά τραγούδια που διασωθήκαν στο αρχείο του Πρεβελάκη.
Όταν ο Πρεβελάκης είχε ξεκινήσει την διηγηματική και μυθιστορηματική του πέννα ο Καζαντζάκης αγνοούσε εκείνη την γραφή ακόμα. Δεν έμπαινε εύκολα στο μυθιστόρημα καθώς πίστευε πως δεν έχει υπομονή για αυτό. Θεωρούσε πιο πολύ ποιητή τον εαυτό του (εξού και το περίφημο “βοσκοβολούσα ανέμους”) και γενικά πίστευε ότι, όποτε έκανε την προσπάθεια να μπει σε αυτό επαναλαμβανόταν διαρκώς…Χαρακτηριστικά σε ένα γράμμα του μαθαίνουμε την αδυναμία να μπει ακόμα σε αυτό το είδος όταν αναφέρει το εξής στον φίλο του:
*«Εγώ αγαπητέ αδελφέ θα πάω μέχρι ένα σημείο, εσύ θα προχωρήσεις ακόμα περισσότερο από εμένα.Και είμαι βαθιά χαρούμενος για αυτό)!
Εδώ ακριβώς ο Πρεβελάκης και η Ελένη Καζαντζάκη ήταν που τον προέτρεψαν να το κάνει,καθώς τα βράδια που ξεκουραζόταν, έπλαθε απίστευτες ιστορίες με το μυαλό του (τους “γειτόνους” όπως μας λέει η Ελένη σε μια συνέντευξη της) και ξεκούραζε με ευχάριστο τρόπο τον εαυτό του και τους συντρόφους-συνομιλητές του.
Από τα τετρακόσια γράμματα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη μαθαίνουμε αρκετά στοιχεία για την ζωή και των δυο και για την απλότητα της καθημερινής τους ζωής. Είχαν τόσο σπουδαίο μυαλό, τόσο μεγάλες σπουδές αλλά λειτουργούσαν σαν να μην ήξεραν τίποτε.
Για την σχέση τους θα μπορούσαν να γραφτούν άπειρα βιβλία. Δεν θα μακρηγορήσω όμως και θα τελειώσω με ένα γράμμα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη όταν ο δεύτερος τον συμβούλευε αρκετές φορές.
Εδώ ταιριάζει ευχάριστα “ο μαθητής ξεπέρασε τον δάσκαλο” για να ξέρουν όλοι όσοι γράφουν ή επιχειρούν να γράψουν ότι η απλότητα και η ταπεινότητα ανθεί…
Ο Πρεβελάκης στο Ρέθυμνο''.
Αίγινα, Γενάρης 1934
Αγαπητέ αδελφέ!
Όπως πάντα, το γράμμα σας μου έδωκε μεγάλη χαρά.Οι τόλμες που λέτε πως έχουν τα κάντα μου είναι εντελώς ασύνειδες,και ούτε τώρα τις διακρίνω.Γράφω με την μεγαλύτερη απλότητα που είναι επιδεχτική η φύση μου, και όταν το υπογράψω,μου φαίνεται πολλά απλοϊκό και θέλω να το ξαναγράψω. Γράψετε μου αν είναι καλό το καινούργιο κάντο μου γιατί ιδέα δεν έχω.
Σας στέλνω πρώτα το «Λένιν».Αν σας αρέσει,Σας στέλνω και τον «Δον Κιχώτη».
Ντρέπουμαι, μη ξέροντας αν αυτά που γράφω έχουν καμιάν αξία.
Η Ελένη Σας χαιρετάει θερμά.
""(Τα γράμματα αυτά βρίσκονται στο βιβλίο τα τετρακόσια γράμματα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη).
*Η Ροδάνθη Κούμη γεννήθηκε το 1972 στην Κάνδανο Χανίων. Κατάγεται από ένα ορεινό χωριό της Επαρχίας Σελινού, την Σπίνα. Έζησε στην Θεσσαλονίκη τρία χρόνια, όπου και σπούδασε Βοηθός Ιατρικών και Βιολογικών εργαστηρίων. Εκεί έκανε και τις πρώτες συγγραφικές της απόπειρες, γράφοντας ποίηση και διηγήματα. Είναι μέλος της νεοσύστατης “Λογοτεχνικής Παρέας Χανίων”. Ασχολείται και με την συγγραφή δοκιμίων φιλοσοφικού περιεχομένου.
Της Ροδάνθη Κουμή*
Διαβάζοντας το εξαιρετικό έργο του δικού μας Κρητικού Παντελή Πρεβελάκη,μαθαίνουμε πολλά και για τον ποιητή της Οδύσσειας τον άλλο μεγάλο και σπουδαίο Κρητικό Νίκο Καζαντζάκη. Οι δυο τους είχαν αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση,μια σχέση πατέρα και γιου καθώς όταν γνώρισε ο Καζαντζάκης τον Πρεβελάκη, ο πρώτος διάνυε ήδη την τέταρτη δεκαετία της ζωή του και ο δεύτερος ήταν μόλις 17 ετών.Ο Παντελής Πρεβελάκης στάθηκε αρωγός στο έργο του Καζαντζάκη και μεγάλος συμπαραστάτης στην ζωή του. Η συμβολή του Πρεβελάκη στο έργο Καζαντζάκη είναι μεγάλη. Ο Καζαντζάκης συμβουλευόταν πάντα τον δεύτερο για ότι έγραφε είτε ήταν άρθρα, κάντα,σενάρια κλπ.
Συνοδοιπορούσαν και οι δυο σε ένα δρόμο που χάραξαν ως Δάσκαλος και μαθητής. Αν και ο Καζαντζάκης ποτέ δεν ένιωσε μαθητή τον .......
....Πρεβελάκη καθώς ζητούσε πάντα την γνώμη του για ότι και αν έγραφε.
Ο Πρεβελάκης ήταν ένας άριστος πεζογράφος πράγμα που αποδεικνύεται από τα υπέροχα έργα που έχει γράψει όπως: το χρονικό μιας πολιτείας, ο θάνατος του Μέδικου, Παντέρμη Κρήτη, η τριλογία του Κρητικού και πολλά άλλα. Επίσης ήταν ένας εξαιρετικός ποιητής και δοκιμιογράφος. Έγραψε αρκετά θεατρικά έργα που πολλά από αυτά ανέβηκαν στο θεατρικό σανίδι.
Ο Καζαντζάκης όταν τον γνώρισε είχε στα σκαριά την Οδύσσεια, ένα έργο που το ολοκλήρωσε σε 10 χρόνια γράφοντας το οκτώ φορές και τον θεώρησε έργο της ζωής του. Το πρώτο χειρόγραφο το χάρισε στο φίλο του Πρεβελάκη με την οριστική τελειωτική γραφή.Επίσης λίγοι ξέρουν ότι οι δυο αυτοί σπουδαίοι Κρητικοί είχαν συνεργαστεί πολλές φορές για να συγγράψουν κρατικά-δημοτικά λεξικά, να μεταφράσουν ξένους συγγραφείς και να επεξεργαστούν σενάρια για ταινίες ή θέατρο όπως τον:
-Βούδα
-Μουχαμέτη
-Λένιν κλπ…Επίσης ο Καζαντζάκης έγραψε αρκετά κάντα που ενσωματώθηκαν αργότερα υπό την επίβλεψη του Πρεβελάκη στις τερτσίνες. Μαζί έγραψαν και αρκετά τραγούδια που διασωθήκαν στο αρχείο του Πρεβελάκη.
Όταν ο Πρεβελάκης είχε ξεκινήσει την διηγηματική και μυθιστορηματική του πέννα ο Καζαντζάκης αγνοούσε εκείνη την γραφή ακόμα. Δεν έμπαινε εύκολα στο μυθιστόρημα καθώς πίστευε πως δεν έχει υπομονή για αυτό. Θεωρούσε πιο πολύ ποιητή τον εαυτό του (εξού και το περίφημο “βοσκοβολούσα ανέμους”) και γενικά πίστευε ότι, όποτε έκανε την προσπάθεια να μπει σε αυτό επαναλαμβανόταν διαρκώς…Χαρακτηριστικά σε ένα γράμμα του μαθαίνουμε την αδυναμία να μπει ακόμα σε αυτό το είδος όταν αναφέρει το εξής στον φίλο του:
*«Εγώ αγαπητέ αδελφέ θα πάω μέχρι ένα σημείο, εσύ θα προχωρήσεις ακόμα περισσότερο από εμένα.Και είμαι βαθιά χαρούμενος για αυτό)!
Εδώ ακριβώς ο Πρεβελάκης και η Ελένη Καζαντζάκη ήταν που τον προέτρεψαν να το κάνει,καθώς τα βράδια που ξεκουραζόταν, έπλαθε απίστευτες ιστορίες με το μυαλό του (τους “γειτόνους” όπως μας λέει η Ελένη σε μια συνέντευξη της) και ξεκούραζε με ευχάριστο τρόπο τον εαυτό του και τους συντρόφους-συνομιλητές του.
Από τα τετρακόσια γράμματα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη μαθαίνουμε αρκετά στοιχεία για την ζωή και των δυο και για την απλότητα της καθημερινής τους ζωής. Είχαν τόσο σπουδαίο μυαλό, τόσο μεγάλες σπουδές αλλά λειτουργούσαν σαν να μην ήξεραν τίποτε.
Για την σχέση τους θα μπορούσαν να γραφτούν άπειρα βιβλία. Δεν θα μακρηγορήσω όμως και θα τελειώσω με ένα γράμμα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη όταν ο δεύτερος τον συμβούλευε αρκετές φορές.
Εδώ ταιριάζει ευχάριστα “ο μαθητής ξεπέρασε τον δάσκαλο” για να ξέρουν όλοι όσοι γράφουν ή επιχειρούν να γράψουν ότι η απλότητα και η ταπεινότητα ανθεί…
Ο Πρεβελάκης στο Ρέθυμνο''.
Αίγινα, Γενάρης 1934
Αγαπητέ αδελφέ!
Όπως πάντα, το γράμμα σας μου έδωκε μεγάλη χαρά.Οι τόλμες που λέτε πως έχουν τα κάντα μου είναι εντελώς ασύνειδες,και ούτε τώρα τις διακρίνω.Γράφω με την μεγαλύτερη απλότητα που είναι επιδεχτική η φύση μου, και όταν το υπογράψω,μου φαίνεται πολλά απλοϊκό και θέλω να το ξαναγράψω. Γράψετε μου αν είναι καλό το καινούργιο κάντο μου γιατί ιδέα δεν έχω.
Σας στέλνω πρώτα το «Λένιν».Αν σας αρέσει,Σας στέλνω και τον «Δον Κιχώτη».
Ντρέπουμαι, μη ξέροντας αν αυτά που γράφω έχουν καμιάν αξία.
Η Ελένη Σας χαιρετάει θερμά.
""(Τα γράμματα αυτά βρίσκονται στο βιβλίο τα τετρακόσια γράμματα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη).
*Η Ροδάνθη Κούμη γεννήθηκε το 1972 στην Κάνδανο Χανίων. Κατάγεται από ένα ορεινό χωριό της Επαρχίας Σελινού, την Σπίνα. Έζησε στην Θεσσαλονίκη τρία χρόνια, όπου και σπούδασε Βοηθός Ιατρικών και Βιολογικών εργαστηρίων. Εκεί έκανε και τις πρώτες συγγραφικές της απόπειρες, γράφοντας ποίηση και διηγήματα. Είναι μέλος της νεοσύστατης “Λογοτεχνικής Παρέας Χανίων”. Ασχολείται και με την συγγραφή δοκιμίων φιλοσοφικού περιεχομένου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.