ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΧΑΝΙΩΝ

Με αφορμή την συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων την ερχόμενη Πέμπτη για την εκλογή του Συμπαραστάτη του Δημότη και των Επιχειρήσεων, θα ήθελα να εκφράσω μερικές σκέψεις, με την ελπίδα ότι η επιλογή θα γίνει πέρα και πάνω από παρατάξεις με γνώμονα την καλύτερη δυνατή επιτυχία του νέου θεσμού προς όφελος των δημοτών της πόλης και της εξυπηρέτησής τους.
Σήμερα, ο θεσμός λειτουργεί μόνο σε σαράντα (40) Δήμους της Χώρας, ενώ θα έπρεπε να είχε τεθεί σε λειτουργία από το έτος 2011 σε κάθε Δήμο άνω των 20.000 κατοίκων, σύμφωνα με το άρθρο 77 του «Καλλικράτη». Ο ρόλος του νέου αυτού θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι η συγκέντρωση των καταγγελιών που έχουν δημότες και .....
..... επιχειρήσεις για κακοδιοίκηση και η προσπάθεια για εξωδικαστική επίλυση των διαφορών τους με τον Δήμο.  Το μεγάλο στοίχημα είναι να οργανωθεί μια πραγματικά ανεξάρτητη αρχή και αυτή να λειτουργήσει υποδειγματικά προς τις άλλες υπηρεσίες, αλλά και προς τους άλλους Δήμους. Θέλουμε οι πολίτες να δουν ότι μπορούν ακόμη και σήμερα να γίνουν βήματα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, μέσα από τα διαδικτυακά εργαλεία που υπάρχουν, χωρίς τυμπανοκρουσίες και η σχέση αυτή να αποτελέσει χρήσιμη συμβολή στην υπηρεσία των Χανιωτών.
Στην Αθήνα για παράδειγμα υπήρξε η ιδανική συνθήκη για την δημιουργία ενός τέτοιου θεσμού στον Δήμο Αθηναίων: ο Δήμαρχος, ο κ. Γιώργος Καμίνης είχε θητεύσει επί οκτώ χρόνια σε αντίστοιχο ρόλο, ως Συνήγορος του Πολίτη. Από την πρώτη στιγμή υποστήριξε την οργάνωση του γραφείου Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης, διευκολύνοντας τα πρώτα βήματα που έπρεπε να γίνουν: παραχώρησε ένα γραφείο σε κεντρικό κτίριο του Δήμου για λόγους συμβολισμού αλλά και προσβασιμότητας (στον 2ο όροφο του Δημαρχιακού Μεγάρου, στην οδό Αθηνάς 63), έδωσε εντολή για την δημιουργία διαδικτυακού τόπου ώστε να αναρτώνται οι πληροφορίες που αφορούν τον νέο θεσμό, βοήθησε στην στελέχωση του γραφείου με έμπειρους εργαζόμενους του Δήμου που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν διοικητικά το έργο του Συμπαραστάτη. Η απόλυτη και πλήρης διαφάνεια – με σεβασμό των προσωπικών δεδομένων – είναι μια υποχρέωση που επιβάλλεται από την νομοθεσία για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, αν και ακολουθείται από ελάχιστους δημόσιους φορείς. 
Το τελευταίο που θέλουμε να ακούσουμε είναι  ότι ιδρύουμε άλλη μια γραφειοκρατική δομή. Ο νέος συμπαραστάτης του Δημότη στα Χανιά θα πρέπει να βρεθεί σύντομα στα δημοτικά διαμερίσματα, αλλά και στις συναντήσεις συλλόγων και κινήσεων πολιτών για να ενημερώσει σχετικά με τα νέα δικαιώματα που μπορούν να ασκήσουν οι κάτοικοι μέσω του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης. Παράλληλα, πρέπει να ενεργοποιήσει πολίτες που θα μπορούσαν να μεταδώσουν το μήνυμα του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης και σε κατοίκους που ποτέ δεν θα έμπαιναν στο Διαδίκτυο: με ένα πρόγραμμα εθελοντικής δράσης να προσελκύσει συνεργάτες που θα έρθουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην πόλη, βοηθώντας τους πολίτες στην καταγραφή των παραπόνων τους και την προώθησή τους για επίλυση στο γραφείο του.
Διαφάνεια σημαίνει, μεταξύ άλλων, να ξέρει ο πολίτης από την αρχή ποια θα είναι η πιθανή έκβαση της υπόθεσής του, να ξέρει τι θα περιμένει όταν στείλει μια καταγγελία. Τα “γραφεία παραπόνων” που ήταν της μόδας παλιότερα, λειτουργούσαν περίπου ως μηχανισμοί απορρόφησης κραδασμών, όχι ως διαδικασία ανεξάρτητης διαμεσολάβησης. Θεωρώ ότι θα έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών ως προς την διαφάνεια της λειτουργίας και ως προς την ανεξαρτησία του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης. Εξάλλου, ήδη κάποιοι συμπαραστάτες αναγνωρίστηκαν ισότιμα ως θεσμικά μέλη του Διεθνούς Ινστιτούτου Συνηγόρων του Πολίτη, ύστερα από έλεγχο για την τήρηση αυτών των κριτηρίων, ενώ ιδρύθηκε και το Δίκτυο Συμπαραστατών, μέλη του οποίου είναι οι συμπαραστάτες από Δήμους και Περιφέρειες όλης της Ελλάδας.
Σκοπός του συμπαραστάτη που θα εκλεγεί θα πρέπει να είναι  η αύξηση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων υπέρ των πολιτών και των επιχειρήσεων. Οι πολίτες να εμπιστεύονται το πρόβλημά τους ολοένα και περισσότερο. 
Μέσα από τον διάλογο και τη διαμεσολάβηση, μπορούν να λυθούν τα περισσότερα προβλήματα, χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγει κανείς σε δικαστικές ή και άλλες – λιγότερο νόμιμες- ενέργειες. Οι λύσεις μπορούν να βρεθούν, αρκεί να υπάρχει η διάθεση και από τις δύο πλευρές. Δουλειά του συμπαραστάτη είναι να δημιουργήσει αυτές τις συνθήκες και να υποστηρίζει την δίκαιη έκβαση των υποθέσεων. Μια δουλειά στην οποία αξίζει να αφιερωθεί κανείς ολοκληρωτικά.
Οι Συνήγοροι του Δημότη σε μεγάλες πόλεις αντιμετωπίζουν σχεδόν τα ίδια προβλήματα που απορρέουν από την οικονομική κρίση. Μια πρακτική που εφαρμόζεται από την Συνήγορο του Δημότη στο Παρίσι είναι η δημιουργία ομάδας εθελοντών για την συγκέντρωση καταγγελιών από όλα τα δημοτικά διαμερίσματα της πόλης, μια ιδέα που θα πρέπει να εξετάσουμε την εφαρμογή της και στα Χανιά.

Σε ότι αφορά την καταστατική  θέση του θεσμού, αναφερόμενοι στις Συστάσεις και τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου της Ευρώπης:
 α) ο θεσμός αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου, υπέρ των δικαιωμάτων των πολιτών β) ο ρόλος και οι αρμοδιότητες του θεσμού πρέπει να ενισχυθούν με διατάξεις, που θα εγγυώνται την καταστατική θέση των Συμπαραστατών, ως ανεξάρτητων δημοτικών και περιφερειακών αρχών και θα αναγνωρίζουν ρητά πλήρεις ελεγκτικές αρμοδιότητες και θα διασφαλίζουν την διοικητική και δημοσιονομική αυτοτέλεια του Γραφείου Υποστήριξης των Συμπαραστατών γ) κάθε σχεδιασμός, προγραμματισμός, νομοθετική ή κανονιστική πρόταση, που αφορά τον θεσμό, προϋποθέτει διαβούλευση με το Δίκτυο Δημοτικών και Περιφερειακών Συμπαραστατών. 
Για να εκλεγεί ο συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης, όπως προέβλεψε ο νόμος "Καλλικράτης" είναι αναγκαίο αυτός να ψηφισθεί από τα 2/3 του δημοτικού συμβουλίου. Ορθό είναι αυτό διότι το όργανο αυτό πρέπει να ελέγχει τη δημοτική αρχή και επομένως δεν είναι δυνατόν η επιλογή του να ανήκει αποκλειστικά στη δημοτική αρχή. Κατά την προηγούμενη  δημοτική περίοδο πολύ λίγες ήσαν οι πόλεις που κατάφεραν να εκλέξουν τον Ombudsman του δημότη και της επιχείρησης. Σε πολύ ελάχιστα δημοτικά συμβούλια υπήρξε η συναίνεση για να τοποθετηθεί ένας άνθρωπος που θα έχει ως αρμοδιότητες:
την υποδοχή καταγγελιών άμεσα θιγόμενων πολιτών κι επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του δήμου, των νομικών προσώπων του και των επιχειρήσεών του και την διαμεσολάβηση για την επίλυση των σχετικών προβλημάτων, απαντώντας εγγράφως ή ηλεκτρονικά εντός τριάντα (30) ημερών στους ενδιαφερόμενους,
την διατύπωση προτάσεων βελτίωσης της δημοτικής διοίκησης και των σχέσεών της με το κοινό, τόσο στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης του Συμπαραστάτη, όσο και επ' ευκαιρία σημαντικών προβλημάτων κακοδιοίκησης που ο ίδιος ο Συμπαραστάτης εντοπίζει. Οι ειδικές προτάσεις του συμπαραστάτη υποβάλλονται στον Δήμαρχο και κοινοποιούνται στο Δημοτικό Συμβούλιο, ενώ αναρτώνται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του Δήμου, με φροντίδα των δημοτικών υπηρεσιών.
Σε ότι αφορά την εκλογή. Ας συμφωνήσουμε κάποια στιγμή και σε κάτι. Πρόσωπα που θα μπορούσαν να καλύψουν την θέση σίγουρα υπάρχουν. Κάποιος που να μην έχει δώσει δικαίωμα να ακουσθεί το οτιδήποτε για την εντιμότητα του προσώπου του, που να γνωρίζει την νομοθεσία, που να έχει ασχοληθεί με θέματα Τοπικής Αυτοδιοίκησης.. Ας σκεφτούν λοιπόν οι δημοτικές παρατάξεις και ας συμφωνήσουν σε ένα πρόσωπ0 που θα βοηθήσει τους δημότες και τις επιχειρήσεις έναντι των όποιων αυθαιρεσιών της δημοτικής αρχής. Διότι πάντοτε η εξουσία είναι εξουσία και έχει την τάση να αυθαιρετεί. Θεωρώ ότι το να μπορέσουμε να είμαστε στην πρωτοπορία ως Δήμος της ενσάρκωσης ενός πρωτοποριακού θεσμού, ενός θεσμού ο οποίος για πρώτη φορά εισήλθε με τον προηγούμενο “Καλλικράτη”, το να μπορέσουμε να κάνουμε αυτό το άνοιγμα, θα δώσει και στους συνδημότες μας την αίσθηση του τι εννοούμε εμείς ως άλλο μοντέλο διακυβέρνησης, ως σύγχρονο τρόπο διακυβέρνησης.
Για τον λόγο αυτό υποστηρίζω την εκλογή στο αξίωμα κάποιου ο οποίος να μην έχει διατελέσει στο παρελθόν αιρετός. Για τον απλούστατο λόγο ότι ΔΕΝ είναι μία θέση πολιτική. ΔΕΝ είναι ο συμπαραστάτης του Δημάρχου ή των Δημοτικών Συμβούλων. ΔΕΝ είναι ο συμπαραστάτης των παρατάξεων. ΕΙΝΑΙ ο συμπαραστάτης του Δημότη και των Επιχειρήσεων
Ο Συμπαραστάτης δεν ενδιαφέρεται για τα πολιτικά τεκταινόμενα του Δήμου, αλλά μόνο για τη λειτουργία των υπηρεσιών ώστε να ενημερώνει για τη λειτουργία τους και όλα τα έγγραφα του πρέπει να δημοσιοποιούνται.

Ο Συμπαραστάτης θα εξετάζει προσεκτικά όλα τα αιτήματα δημοτών, θα απορρίπτει γραπτά αβάσιμα αιτήματα ώστε και οι δημότες να καταλαβαίνουν τους λόγους, ενώ στις βάσιμες καλεί την υπηρεσία να πράξει αυτά που της υποδεικνύονται, τονίζοντας στο σημείο αυτό ότι οι εισηγήσεις του δεν υπάρχει δεσμευτικός χαρακτήρας για την υπηρεσία.

Ο λόγος που δημιουργήθηκε ο Συμπαραστάτης – Συνήγορος – Ombudsman κυρίως, είναι γιατί ο πολίτης είναι σε μειονεκτική κατάσταση απέναντι στη Διοίκηση και ότι στην Ελλάδα αυτό το πρόβλημα είναι πολλαπλάσιο, ενώ λόγω πολυνομίας δεν υπάρχει κανείς άνθρωπος που να μπορεί να ξέρει τι λέει ο νόμος αφού υπάρχει μέχρι και “παρανομοθεσία”, λόγω της κακής ποιότητας των νόμων και των διαφόρων εγκυκλίων που εκδίδονται για την εφαρμογή του.
Αν δούμε μία σειρά από παραδείγματα απασχόλησης των δικαστηρίων με υποθέσεις θα τις χαρακτηρίσουμε αστείες και θα πούμε ότι η δικαιοσύνη πρέπει να ασχολείται με σοβαρά θέματα. Η ουσία του θεσμού είναι να αντιμετωπιστούν τα πολύ σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις πολιτών- διοίκησης, και το να βρεθούν τέτοιοι τρόποι θα είναι πάρα πολύ χρήσιμοι και για την οικονομική ανάπτυξη. Σχολιάζοντας τέλος τη χρησιμότητα του θεσμού θα πω ότι δημιουργεί αντικειμενική πίεση στις υπηρεσίες γιατί δημοσιεύει τις ενέργειες του, ενώ σε ότι αφορά τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου που θα επιλεγεί υποστηρίζω ότι ο Συμπαραστάτης πρέπει να είναι ανεξάρτητος, να είναι μακριά από την πολιτική αντιπαράθεση και να έχει τις τεχνικές γνώσεις. Νομίζω επίσης ότι δεν θα πρέπει να είναι νομικός και να μην έχει σχέση και πριν και μετά τις εκλογές με την πολιτική.
Με βάση τα παραπάνω θα θέσω την υποψηφιότητά μου για την θέση αυτή, ελπίζοντας στην αυστηρή κρίση του Συμβουλίου με βάση τα προσόντα και τα βιογραφικά των υποψηφίων, την ανεξαρτησία τους στην άσκηση των καθηκόντων τους και εν τέλει, στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξυπηρέτηση των συνδημοτών μας προς όφελος του Δήμου και της πόλης μας
Νίκος Κ.Μουντάκης
Πολιτικός Επιστήμονας

*Ο Νίκος είναι ένας καλό φίλος με πολλές γνώσεις που μπορούν να φανούν χρήσιμες σε όλους τους πολίτες των Χανίων ειδικά την περίοδο αυτή που διανύουμε!