ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Μετά τις Καρυάτιδες, το ψηφιδωτό της Αμφίπολης με την αρπαγή της Περσεφόνης, επίσης μας εντυπωσίασε, εμάς τους κοινούς και προβλημάτισε τους ειδικούς, όσο και όλο το σύνολο του συγκεκριμένου τάφου.
Οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης πανομοιότυπες των Καρυάτιδων του Ερέχθειου των Αθηνών, μας παραπέμπουν σε καλλιτέχνη νοοτροπίας της κλασσικής εποχής. Μιας εποχής που άνθρωποι του ελληνικού χώρου, όπου σαν πολιτικό σχήμα κυριαρχούσε η πόλη- κράτος έδωσε πρότυπα και κανόνες στην Τέχνη και στη Σκέψη, ώστε να μείνουν διαχρονικά και να επηρεάζουν και μετέπειτα εποχές. Χωρίς έπαρση και κενοδοξία, θεωρούμε ότι αυτά τα πρότυπα είναι μοναδικά στον κόσμο και είναι γέννημα ελληνικό. 
Έτσι η ελληνική Πλαστική τέχνη απέδωσε, όσο καμιά άλλη το ανθρώπινο σώμα και πάθος. Πρώτη η ελληνική έμπνευση έδωσε την κίνηση στον ακίνητο «κούρο» της αρχαιότητας με την πρόταξη του ενός ποδιού προς τα εμπρός.
Αυτή η ίδια έμπνευση έδωσε πρώτη το υποτυπώδες χαμόγελο στις κόρες της αρχαϊκής εποχής, το «αρχαϊκό χαμόγελο», η ίδια έμπνευση έδωσε τις απόλυτες αναλογίες στο «Δορυφόρο» του Πολύκλειτου, ώστε να ονομαστεί «κανόνας» για τους μετέπειτα γλύπτες. 
Αυτή η έμπνευση, έδωσε την αρμονία στους κίονες του Δωρικού και Ιωνικού ναού ταυτισμένη με την μυστηριώδη αρμονία των αριθμών. Για να φτάσει αυτή η έμπνευση, στον Ερμή του Πραξιτέλη, στον Ηνίοχο των Δελφών, Στην Αφροδίτη της Μήλου, στη Νίκη  της Σαμοθράκης, στα  Γλυπτά του Παρθενώνα, στις Καρυάτιδες του Ερέχθειου
Αλλά η Ελλάδα της  κλασσικής εποχής έδωσε και κάτι άλλο στον κόσμο. Έδωσε το βασικό μπούσουλα της ζωής που είναι το μέτρο.
Και το έδωσε αυτό μέσα από το μεγαλύτερο πνευματικό δημιούργημα την τραγωδία. Αλήθεια πόσοι έχομε διαβάσει τραγωδία, εκτός των λίγων στίχων που οι δάσκαλοι μας μας σχολίασαν κάποιες ανιαρές ώρες των Αρχαίων Ελληνικών και μάλιστα σε μια ηλικία, που δεν ξέραμε ακόμη τι είναι ζωή.
Γιατί μόνο σαν έχεις ζήσει χρόνια ξέρεις τη ζωή. Μέσα λοιπόν στις τραγωδίες των τριών μεγάλων κλασσικών ποιητών μας, αναφαίνονται όλα τα πάθη της ζωής και η καταστροφή που επέρχεται όταν ξεπεράσομε το μέτρο. Αυτό το «Πάν μέτρον άριστον» του μαντείου των Δελφών.
Η ανθρώπινη δράση στην τραγωδία, στηρίζεται πάνω στον άξονα: Ύβρις- Νέμεσις- Τίσις.
Ύβρις σημαίνει το ξεπέρασμα του μέτρου, η αλαζονεία, το θράσος. Αυτή η αλαζονεία, φέρνει την νέμεση, που είναι η αγανάκτηση, και η αγανάχτηση φέρνει την εκδίκηση και την πληρωμή. Ο άνθρωπος πληρώνει για την αστοχία του, για την έπαρση και ανοησία. Σε όλα αυτά τον οδηγεί η Άτη, αυτή η κακή θεότητα, που μας τυφλώνει και δεν ξέρομε τι κάνομε.
Η φρόνηση κατά τους τραγικούς μπορεί να σε οδηγήσει στην ισορροπία. Και έτσι κλείνει ο Σοφοκλής την τραγωδία του Αντιγόνη: «πολλώ το φρονείν της ευδαιμονίας πρώτον υπάρχει».
Και όλα αυτά τα σημαντικά και μοναδικά δημιουργήθηκαν σε τόπους μοναδικούς σε φυσικό κάλλος, πλάι σε θάλασσες με νύμφες  Νηρηίδες και πάνω σε καταπράσινα βουνά με δροσερές πηγές και νύμφες Ναιάδες κάτω από ένα ήλιο που λίγες μέρες το χρόνο δε βγαίνει στον ουρανό της  Ελλάδας.
Γι΄αυτό και τα αγάλματα μας,όπου και να βρίσκονται στον κόσμο, σε όποιο μουσείο περικαλλές μόνο στο ελληνικό φως αναδεικνύονται…….
Ωστόσο αν κοιτάξομε γύρω μας ,την καθημερινότητα μας, φαίνεται πως χάσαμε τον μπούσουλα του μέτρου και δεν είναι λίγες φορές που πληρώνομε γιαυτό. Ποια είναι η Άτη που μας τυφλώνει;
Δεσποτάκη Ευτυχία φιλόλογος