ΟΙ ΛΗΣΤΕΙΕΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΑΖΙ

Στις 2-4.12.2005 σε ειδική ημερίδα ο δικηγόρος Κώστας Τουμασάτος παρουσίασε όλα τα στοιχεία για την πρωτοφανή αυτή κλοπή που άρχισε αμέσως μετά την κατάληψη της χώρας από τα γερμανικά στρατεύματα.
 Στις 16 Ιουνίου 1945 στο περιοδικό «Μέντωρ» της Αρχαιολογικής Εταιρείας και με τα αρχικά ΜΑΒ ο μεγάλος Έλληνας αρχαιολόγος και διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Χρήστος Καρούζος περιέγραψε πώς συμπεριφέρθηκαν οι ναζί μόλις κατέλαβαν τη χώρα: «Μόλις μπήκαν οι Γερμανοί, οι αρχαιολόγοι τους απαιτήσανε πρώτα πρώτα να ανοίξουνε αμέσως τα μουσεία, λέγοντας στην αρχή....
.... πως ο πόλεμος τελείωσε πια, ύστερα πως τα αρχαία θα πάθουν κρυμμένα, ύστερα πως στον πόλεμο οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να καταφεύγουν στην τέχνη. Η επίμονη αντίσταση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας μας εγλύτωσε τα σπουδαιότερα μουσεία μας από την καταστροφή και τη λεηλασία. Γιατί όπου βρήκαν ευκαιρία, όχι πολύ συχνά ευτυχώς, τα έκαμαν και τα δύο. Πέτυχαν να ανοίξουν τα Μουσείο του Κεραμεικού, που το είχαν κάμει αυτοί: Σε λίγες μέρες Γερμανοί αξιωματικοί έκλεψαν, μπροστά στα μάτια του Γερμανού αρχαιολόγου που τους οδηγούσε, έναν ωραίο πήλινο αρχαϊκό πίνακα, με παράσταση πρόθεσης του νεκρού. Σε διάφορα άλλα επαρχιακά μουσεία (Μέγαρα, Θήβα, Χαιρώνεια, Τανάγρα, Αλμυρό, Λάρισα, Βέροια, Θέρμο, Κόρινθο, Άργος, Δήλο, Σίφνο, Κνωσό, Χανιά, Σάμο) Γερμανοί και Ιταλοί, αφού μπήκαν ή εγκαταστάθηκαν στα μουσεία, αλλού έσπασαν βιτρίνες και αποθήκες, αλλού έκαψαν την ξυλεία, αλλού πήραν ό,τι αρχαία μπόρεσαν. Οι φύλακές μας στάθηκαν όλοι, σχεδόν, αξιοθαύμαστα πιστοί στο καθήκον τους, με κίνδυνο όχι μόνο της δικής τους ζωής, αλλά και όλου του σπιτιού τους. Μερικά έπαθαν ανεπανόρθωτες καταστροφές για να κάμουν αυτοί τα "απόρθητα" οχυρώματά τους (Βασιλικός τάφος Κνωσού, Ακρόπολη Ασίνης, βωμός ανακτόρου Τίρυνθος, Ναός Ποσειδώνος - Σούνιο, ανατίναξη του Λαβυρίνθου της Γόρτυνος, του μινωικού βασιλικού τάφου των Ισοπάτων, τείχη του Κόνωνος).
Η Αρχαιολογική μας Υπηρεσία δεν άφησε καμία ευκαιρία που να μην απευθυνθεί στη στρατιωτική τους "υπηρεσία προστασίας της τέχνης" και να τους καταγγείλει, με σπάνια παρρησία και με πολύ έντονα έγγραφα, τα εγκλήματά τους. Οι αρχαιολογικοί σταυρωτήδες, όμως, που υπηρετούσαν εκεί μόνη έγνοια είχαν το πώς θα γλυτώσουν το μέτωπο. Η γενναιότητά τους ξεθύμαινε με έγγραφα απερίγραπτης τραχύτητας και θρασύτητας, με τα οποία κατά κανόνα έριχναν πάντα την ευθύνη στους Έλληνες και φοβέριζαν τους αρχαιολογικούς μας υπαλλήλους για τη δυσφήμηση του στρατού κατοχής. Αρκετοί φύλακες φυλακίσθηκαν και βασανίστηκαν, επειδή είχαν τολμήσει να κάμουν τέτοιες καταγγελίες. Ας αφήσουμε τις παράνομες λαθραίες ή τις φανερές ανασκαφές τους».

ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΟΥ ΛΗΣΤΕΨΑΝ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ 
Σύμφωνα με έκθεση του υπουργείου Παιδείας που συνέταξαν το 1946 οι κορυφαίοι Έλληνες αρχαιολόγοι με επικεφαλής τον Χρήστο Καρούζο και τον Μαρίνο Καλλιγά με τίτλο «Ζημίαι των Αρχαιοτήτων εκ του Πολέμου και των Στρατών Κατοχής», οι Γερμανοί έκλεψαν και αφαίρεσαν αρχαιότητες μεγάλης επιστημονικής και καλλιτεχνικής αξίας από τα εξής μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους:
Κεραμεικού, Πειραιά, Σκαραμαγκά, Βούλας, Βάρης, Κορωπίου, Κερατέας, Σουνίου, Ελευσίνας, Αίγινας, Μεγάρων, Θήβας, Λιβαδειάς, Ευπαλίου, Γαλαξιδίου, Τανάγρας, Χαιρώνειας, Κωπαΐδας, Δελφών, Χαλκίδας, Ερέτριας, Κορίνθου, Άργους, Λακωνίας, Κυθήρων, Βασιλικού, Πεταλιδίου, Μεσσηνίας, Θέρμου, Μονής Βελάς, Ν. Αγχιάλου, Λάρισας, Καλαμπάκας, Χασίων (Μονή Αναλήψεως), Μονής Γκούρας, Θεσσαλονίκης, Ποτίδαιας, Κομοτηνής, Μυτιλήνης, Σάμου,
Τηγανίου, Μήλου, Καστελίου Κισσάμου, Κνωσού, Αγίας Τριάδας Γόρτυνας, Φαιστού (Κρήτη)