ΕΥΡΩΖΩΝΗ+ΕΛΛΑΔΑ=LOVE FOR EVER ?

Γράφει ο Νίκος Μουντάκης
Ο παθιασμένος λόγος του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο, την προηγούμενη εβδομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο θύμιζε κάτι από 2004 – το «μπράβο στην Ελλάδα» του Μπαρόσο και το «ευχαριστούμε Αθήνα, ευχαριστούμε Ελλάδα» του Προέδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Ζακ Ρογκ. Και ξαφνικά ανέβηκε το χρηματιστήριο και όλοι μιλούν για ένα νέο έρωτα, αυτόν της Ευρώπης με την Ελλάδα.
Είναι έτσι τα πράγματα; Τους πείσαμε πράγματι όλους για την αξία μας; Η αλήθεια δεν είναι βέβαια τόσο ρόδινη. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αντανακλώντας προφανώς την στάση της de facto ηγέτιδας της ευρωζώνης, Γερμανίας, αποφάσισαν να φανούν ενωμένοι – και μετά από μια εβδομάδα θετικών εξελίξεων (ο ρόλος της ΕΚΤ ως διασώστης της ευρωζώνης επισημοποιήθηκε και ο ESM έλαβε το πράσινο φως από το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας) η Ελλάδα φαίνεται να χαίρει μιας κάποιας εμπιστοσύνης ξανά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Πολλοί παράγοντες συνετέλεσαν σε αυτό. Πρώτον και κυριότερο στο πρόσωπο του κυρίου Στουρνάρα (και κατ' επέκταση του κυρίου Σαμαρά) η τρόικα και οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν βρει έναν ........
..... ικανό συνομιλητή που μιλάει με νούμερα. Αυτό είναι καλό από οικονομικής πλευράς αλλά όχι και από κοινωνικής. Ο κύριος Στουρνάρας πάντως απέχει από τον νομικό κο Βενιζέλο που δεν είχε διστάσει ουσιαστικά να διακόψει τις συνομιλίες με την τρόικα τον προηγούμενο Σεπτέμβριο θεωρώντας ότι οι αποφάσεις πλέον έπρεπε να παρθούν σε θεσμικό επίπεδο. Έκανε λάθος τότε και το πληρώσαμε πολύ ακριβά. Η αναξιοπιστία και η ευθυνοφοβία που παρουσίασε η χώρα έκανε ανεπανόρθωτη βλάβη.
Ο κος Στουρνάρας μπορεί να μην είναι ο πιο ικανός Υπουργός Οικονομικών που γνώρισε η Ελλάδα. Τουλάχιστον ανέλαβε τα καθήκοντα του με ζήλο (όλοι θυμόμαστε το φιάσκο του άδειου θώκου του Υπουργείου Οικονομικών για μέρες μετά  την ορκωμοσία της κυβέρνησης Σαμαρά), και κατά πως φαίνεται η ρητορική του πείθει. Τα προβλήματα δεν έχουν λυθεί αλλά παρουσιάζει έναν οδικό χάρτη στους συνομιλητές του που θα μπορούσε να μας οδηγήσει επιτέλους σε καλύτερες μέρες. Και παρόλο που γκρινιάζουμε εντός και δικαίως πολλές φορές, οι αριθμοί αρχίζουν να έρχονται με το μέρος μας και κάποιοι δείκτες άρχισαν να εγκαταλείπουν το κόκκινο.
Συγχρόνως η Ευρώπη (και ειδικότερα η ευρωζώνη) συνειδητοποιεί σιγά σιγά ότι ο μόνος τρόπος να ξεφύγει από την παρούσα δίνη είναι ως μια οντότητα, αυτοτελής και ολοκληρωμένη. Για χρόνια, οι αλληλοκατηγορίες, η δυσπιστία και το χάσμα μεταξύ βόρειων και νότιων, πλούσιων και φτωχών οδήγησε σε απανωτά αδιέξοδα που τελικά στοίχισαν δισεκατομμύρια αλλά και έβλαψαν τη συνολική εικόνα του ευρώ. Τώρα για πρώτη φορά, η εσωστρέφεια φαίνεται να έχει θετικά κίνητρα – η ΕΚΤ αναλαμβάνει δράση, η Κομισιόν επαινεί τις ελληνικές προσπάθειες, ιταλικά και ισπανικά spreads πέφτουν κατακόρυφα και η Γερμανία φαίνεται ικανοποιημένη με τις εξελίξεις.
Θα ήταν απλοϊκό να πιστεύουμε ότι όλες οι δυνάμεις του σύμπαντος απλά συνεργάστηκαν για να στηρίξουν την ελληνική προσπάθεια ξαφνικά. Στη φάση αυτή μας ευνοεί  η συγκυρία (κάτι που δε γίνεται συχνά, ας είμαστε φιλαλήθεις). Με τις αμερικανικές εκλογές σε λίγες μόνο εβδομάδες, οι ΗΠΑ έχουν καταστήσει σαφές σε όλα τα επίπεδα ότι οι Ευρωπαίοι καλά θα κάνουν να μαζέψουν τα του οίκου τους ώστε οι 'μικροκαβγάδες' να μην διαστρεβλώσουν την ετυμηγορία του αμερικανικού λαού. Κατά πως φαίνεται, οι Ευρωπαίοι έλαβαν το μήνυμα και κατέβηκαν οι τόνοι. Τώρα μένει να δούμε τι ανταλλάγματα σε έχουν να λαμβάνουν οι πειθήνιοι Ευρωπαίοι για τη στάση τους αυτή.
Μιλώντας για εκλογές, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε και τη σπουδαιότητα των γερμανικών εκλογών το 2013. Καθώς ξεκινάει χλιαρά η προεκλογική περίοδος στη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, η κα Μέρκελ θέλει οπωσδήποτε να δείξει στους Γερμανούς ψηφοφόρους ότι 'όλα βαίνουν καλώς.' Η Ελλάδα σιγά σιγά μεταρρυθμίζεται, στην Ολλανδία επικράτησαν οι φιλο-ευρωπαίοι, η Γαλλία του Ολάντ είναι και πάλι φίλη μας, η ΕΚΤ θα τους βοηθήσει όλους. Αυτό το τελευταίο βέβαια είναι λίγο ακανθώδες καθώς ο ίδιος ο πρόεδρος της Bundesbank, Jens Weideman, φαίνεται να αντιπολιτεύεται την καγκελάριο εκφράζοντας ανοιχτά την αντίθεση του στην 'τερατώδη' απόφαση της ΕΚΤ για αγορά ομολόγων. Ο πάλαι ποτέ συνεργάτης της Άνγκελα Μέρκελ ταράζει τα νερά και γίνεται όλο και πιο δημοφιλής ανάμεσα στους καχύποπτους Γερμανούς ψηφοφόρους. Σε μια προσπάθεια λοιπόν, να κατευνάσει τα πνεύματα και εντός της Γερμανίας, η κα Μέρκελ ενώνει τη φωνή της με αυτές των άλλων ηγετών στηρίζοντας σε ένα βαθμό την προσπάθεια της Ελλάδας.
Μπορεί προς το παρόν να τραβήξαμε το κουρασμένο κορμί της ελληνικής οικονομίας (και κοινωνίας) πίσω από το άγνωστο που κρύβει η χρεοκοπία. Ίσως κάποιοι να συνειδητοποίησαν ότι οι δανειστές που θα χάσουν αν αποφασίσουμε να διαγράψουμε το χρέος δεν είναι μόνο κάποιες άγνωστες τράπεζες στην Σουηδία αλλά ο ΕΟΠΠΥ, η Εθνική Τράπεζα και ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα το οποίο για δεκαετίες δανείζεται και δανείζει το ελληνικό δημόσιο. Ίσως ανακαλύπτουμε τη χαμένη μας ωριμότητα. Καιρός ήταν – ένας Θεός ξέρει ότι μας στοίχισε πολύ να την ξαναβρούμε.