"DEJA VU" ή "DEJA EU"; ΠΟΣΑ Ε ΕΧΕΙ ΤΥΠΩΣΕΙ Η ΤτΕ;

Γράφει ο Νίκος Μουντάκης
«Déjà vu» ή «Déjà EU»; Αναλυτές, οικονομολόγοι και διεθνή μέσα ενημέρωσης νιώθουν ότι ζουν την Ημέρα της Μαρμότας, καθώς ακούν για μια συμφωνία η οποία είναι πάντα ένα βήμα μακριά, αλλά ποτέ δεν έρχεται. "Η "μέρα της μαρμότας" κανονικά δεν συνδέεται με την Ελλάδα. Είναι μέρος της αμερικανικής παράδοσης και αποτελεί ένδειξη για το τι καιρός θα ακολουθήσει, ανάλογα με το αν το τρωκτικό θα βγει από το λαγούμι του στις 2 Φεβρουαρίου κάθε έτους" ανέφερε το άρθρο της Guardian. Είναι γνωστή άλλωστε η σχετική ταινία, όπου ένας τηλεοπτικός παρουσιαστής καιρού αναγκάζεται να ζήσει την ίδια μέρα ξανά και ξανά. Καθώς η κυβέρνηση στην Αθήνα μπαίνει στην πέμπτη εβδομάδα διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές του ιδιωτικού τομέα, κάθε μέρα στην Ελλάδα μοιάζει με αυτή του Μπιλ Μάρρεϊ στην Πενσιλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών. Μία αίσθηση déjà vu κυριαρχεί γύρω από την ελληνική κρίση. Κάθε μέρα Έλληνες αξιωματούχοι και μανδαρίνοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπουν συμφωνία «εντός των ημερών» και κάθε Παρασκευή αναμένουν συμφωνία μέχρι το τέλος του Σαββατοκύριακου.
Για άλλη μία χαμένη προθεσμία μιλούν και οι Financial Times. Η καθυστέρηση «δίνει τροφή στις ανησυχίες ότι η Αθήνα θα εξωθηθεί σε μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία τον επόμενο μήνα. Επίσης, πυροδοτεί φόβους σχετικά με το κατά πόσο η Ελλάδα παραμένει αφοσιωμένη στις δημοσιονομικές και δομικές μεταρρυθμίσεις, έπειτα από δύο χρόνια αποτυχίας να εφαρμόσει τα μέτρα που συμφωνήθηκαν, ως αντάλλαγμα για τα δισ. ευρώ της οικονομικής βοήθειας».....

.....Την ίδια ώρα φουντώνει η συζήτηση για την επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή, με την Citigroup να δίνει 50% πιθανότητες σε κάτι τέτοιο για τους επόμενους 18 μήνες και την Angela Merkel να διαβεβαιώνει ότι δεν έχει καμία εμπλοκή στα περί αποπομπής της χώρας από την Ευρωζώνη.
Από την πλευρά της UBS σε σχετική της μελέτη αποκαλύπτει ότι ήδη, η Αθήνα σχεδόν τυπώνει χρήμα. Σε μια νομισματική ένωση με 17 διαφορετικά κράτη – μέλη, που έχουν μεν τις εθνικές τους κεντρικές τράπεζες, αλλά όλες υπάγονται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, φαίνεται ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. «Είναι αρκετά πολύπλοκο και μπλεγμένο, όμως, στο τέλος της μέρας, δεν απέχει και πολύ από το να τυπώνει χρήμα η Ελλάδα», είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο Deo. Η ανάλυσή του εστιάζει σε δύο σημεία, που δείχνουν ότι κάτι έχει αλλάξει μέσα στην Ευρωζώνη και στο Ευρωσύστημα. Το πρώτο, είναι αυτό που ο οικονομολόγος χαρακτηρίζει σαν τη σημαντική αποκέντρωση της διαδικασίας τυπώματος χρήματος από την ΕΚΤ, προς τις εθνικές κεντρικές τράπεζες. Μέσω των τριετών δανείων προς τις τράπεζες και του ELA, ουσιαστικά η ΕΚΤ παρέδωσε τις πρέσες χρήματος στις εθνικές κεντρικές τράπεζες, διαπιστώνει ο Deo. «Θα λέγαμε ότι πρόκειται για πολύ ριζοσπαστικές αποφάσεις, και προφανώς για αποφάσεις του είδους που δεν θα περίμενε κανείς σε μια νομισματική ένωση», λέει.
Με αυτές τις αποφάσεις, ο ισολογισμός της Τράπεζας της Ελλάδος εκτινάχθηκε από τα 35,4 δισ. ευρώ που ήταν τον Ιανουάριο του 2008, στα 165 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2011 (που είναι και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία). «Πρόκειται για εντυπωσιακή αύξηση κατά 129,6 δισ. ευρώ ή 366%», επισημαίνεται στη μελέτη της UBS. «Εν συντομία, η Τράπεζα της Ελλάδος τυπώνει χρήμα για λογαριασμό της ΕΚΤ, για να καλύψει την έλλειψη χρηματοδότησης στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο». Το δεύτερο σημείο στο οποίο στέκεται η UBS είναι η έκδοση των ομολόγων για την πληρωμή των χρεών των νοσοκομείων. Αυτά τα ομόλογα μπορεί να μην ισοδυναμούν με νέο χρήμα, με τη στενή έννοια του όρου, όμως, μοιάζουν με τα Patacones της Αργεντινής και τα IOUs της Καλιφόρνιας.
Στο 50% ανεβάζουν οι αναλυτές της Citigroup το ενδεχόμενο της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη μέσα στους επόμενους 18 μήνες, το οποίο ονομάζουν, κωδικά, «Grexit». Ο επενδυτικός οίκος θεωρεί όχι μόνο ότι οι πιθανότητες ενός τέτοιου αποτελέσματος έχουν αυξηθεί σημαντικά (προηγουμένως τις υπολόγιζε στο 25-30%), αλλά και ότι οι επιπτώσεις που θα έχει για την υπόλοιπη Ευρώπη θα είναι σχετικά περιορισμένες. Η προθυμία των Ευρωπαίων να συνεχίσουν να στηρίζουν την Ελλάδα, την ώρα που η Αθήνα δεν συμμορφώνεται με τους όρους του προγράμματός της, έχει μειωθεί σημαντικά, διαπιστώνουν οι οικονομολόγοι της Citi, Willem Buiter και Ebrahim Rahbari. «Πιστεύουμε ότι το κόστος του Grexit για την υπόλοιπη Ευρωζώνηθα ήταν μέτριο, καθώς περιμένουμε ότι οι ανησυχίες του ντόμινο μετά την έξοδο της Ελλάδας, θα περιοριστούν μέσω μέτρων πολιτικής, εάν χρειαστεί», αναφέρουν. Οι πιθανότητες να πάρουν η ΕΚΤ και η κυβερνήσεις της Ευρωζώνης μέτρα για να στηρίξουν τις καταχρεωμένες χώρες, οι οποίες συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις τους, έχουν αυξηθεί τους τελευταίους έξι μήνες. Πάντως, το κεντρικό σενάριο της Citi είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση θα επιτύχει μια ελεγχόμενη, αλλά κατά πάσα πιθανότητα αναγκαστική αναδιάρθρωση του χρέους με τις σημερινές διαπραγματεύσεις της. Επίσης, ο οίκος αναμένει και την επίτευξη συμφωνίας για το δεύτερο πακέτο διάσωσης. Επομένως, η Ελλάδα θα αποφύγει την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία στις 20 Μαρτίου, όταν καλείται να αποπληρώσει ομόλογα 14,5 δισ. ευρώ (σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα μπορεί να κάνει χρήση και μίας περιόδου χάριτος επτά ημερών). Για ''ελεγχόμενη χρεοκοπία'' κάνει λόγο το βασικό σενάριο της Standard & Poor’s για την Ελλάδα. Σύμφωνα με όσα δήλωσε ανώτατο στέλεχος του διεθνούς οίκου, η S&P θα υποβαθμίσει την Ελλάδα σε καθεστώς Selective Default (SD) (επιλεκτική χρεοκοπία) λόγω του PSI+, αλλά την ολοκλήρωση του PSI+ θα ακολουθήσει αναβάθμιση της αξιολόγησης. Ωστόσο, η αξιολόγηση θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα, ενώ ''θα εξαρτηθεί από το αν θα καταστεί το χρέος της χώρας βιώσιμο". Σε περίπτωση  αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, προειδοποιεί πως ''το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα καταρρεύσει". Μέχρι τρεις μέρες περιθώριο έχει η Ελλάδα προτού οδηγηθεί αναπόφευκτα σε ''άτακτη χρεοκοπία'',  εκτίμησε ο Thomas Mayer, επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank. «Πρέπει να αποπληρωθεί ομόλογο ύψους 14,5 δισ. ευρώ [που λήγει στις 20 Μαρτίου», τόνισε ο Mayer σε συνέντευξη του στο ραδιόφωνο του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg. «Αν δεν έχουν τα λεφτά την ημέρα της λήξης,'' συμπλήρωσε, ''τότε θα χρεοκοπήσουν πραγματικά». «Ο χρόνος είναι καθοριστικός. Πιστεύω ότι έχουμε ίσως μία, ίσως δύο, ίσως τρεις μέρες ακόμα, αλλά αυτό είναι. Μετά θα είναι πολύ αργά για να αποφευχθεί μια άτακτη χρεοκοπία», είπε. «Η Ελλάδα δεν τυπώνει το δικό της χρήμα κιόλας. Δεν εκδίδονται δραχμές και δεν επιχειρείται η νομισματοποίηση του δημοσίου χρέους. Όμως….» Έτσι αρχίζει την ανάλυσή του ο οικονομολόγος της UBS, Stephane Deo.