ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ.....

..... Deutsche Bank
Γράφει ο Νίκος Μουντάκης 
Μετά την επικύρωση της ευρωπαϊκής συμφωνίας της 21ης Ιουλίου από τα Κοινοβούλια των 17 κρατών μελών της Ευρωζώνης, οι ρόλοι του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας πολλαπλασιάζονται. Ενώ στην αρχή σχεδιάστηκε σαν όχημα διάσωσης των προβληματικών χωρών της Ευρωζώνης που βρίσκονταν εκτός αγορών, σήμερα ο μηχανισμός έχει επιπρόσθετες αρμοδιότητες που του επιτρέπουν να αγοράζει κρατικούς τίτλους και να χρηματοδοτεί την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Και σε περίπτωση που οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστηρίξουν την εισαγωγή περαιτέρω μεταρρυθμίσεων στις αρμοδιότητές του, θα μπορεί σύντομα να εγγυάται το χρέος των κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, ενεργώντας σαν ‘ασφαλιστής εσχάτου καταφυγίου’.


Η πρόταση της Allianz
Την χρήση του ευρωπαϊκού μηχανισμού ως ‘ασφαλιστή εσχάτου καταφυγίου’ την εισηγήθηκε η γερμανική ασφαλιστική εταιρία Allianz. Στόχος της πρότασης αυτής ήταν η διασφάλιση της μεγέθυνσης των εγγυήσεων του ευρωπαϊκού μηχανισμού ύψους 726 δις ευρώ επί 4 φορές. Η πρόταση της Allianz προκάλεσε την προσοχή της Deutsche Bank και οι δύο γερμανικοί χρηματοπιστωτικοί όμιλοι ένωσαν τις δυνάμεις τους προκειμένου να προωθήσουν μια λύση για την κρίση χρέους της Ευρωζώνης που θα διεκδικήσει την αποδοχή των Ευρωπαίων ηγετών στη συνάντηση του Σαββατοκύριακου. Η πρόταση της Deutsche Bank είναι πιο μετριοπαθής από την πρόταση της Allianz, αλλά φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος μεταξύ των πολιτικών και οικονομικών αξιωματούχων. Το σχέδιο της γερμανικής τράπεζας εστιάζει αποκλειστικά στην Ιταλία και την Ισπανία, αφήνοντας απέξω την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία τις οποίες αντίθετα περιλάμβανε η πρόταση της Allianz.


Η πρόταση της Deutsche Bank
Προτείνοντας την παροχή εγγυήσεων ύψους 25% επί των ενδεχόμενων ζημιών των νέων κρατικών τίτλων που θα εκδίδουν οι δύο αυτές χώρες, η Deutsche Bank πιστεύει ότι μπορεί να αυξήσει τα 250 δις ευρώ πραγματικών κονδυλίων του μηχανισμού έτσι ώστε αυτός να μπορεί να ασφαλίσει ομόλογα αξίας 1 τρις ευρώ. Αυτές είναι συμπτωματικά οι χρηματοδοτικές απαιτήσεις της Ιταλίας και της Ισπανίας για τα επόμενα 3 χρόνια. Το σχέδιο έχει προκαλέσει πυρετώδεις συζητήσεις μεταξύ των επενδυτών. Το ερώτημα είναι: έστω ότι μια εκδοχή του σχεδίου υιοθετείται, πώς θα επηρεάσει τις αγορές ομολόγων; «Θα είμαστε καλύτερα έχοντας ένα σχέδιο από ό,τι αν δεν έχουμε κανένα. Η ιδέα της ασφάλισης θα βοηθήσει τις αγορές», λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος για τη Ευρωζώνη της BNP Paribas Κεν Βάτρετ. Οι υποστηρικτές του σχεδίου της χρήσης του ευρωπαϊκού μηχανισμού για την παροχή ασφάλισης στους κρατικούς τίτλους αναγνωρίζουν βέβαια ότι μια πιθανή συνέπεια της υιοθέτησής του μπορεί να είναι η δημιουργία μιας αγοράς ομολόγων δύο ταχυτήτων, με χαμηλότερες αποδόσεις για τα εγγυημένα ομόλογα και υψηλότερες για μη εγγυημένα. Ελπίζουν ωστόσο ότι η απόσταση ανάμεσα σε αυτούς τους δύο τύπους τίτλων θα περιοριστεί με την πάροδο του χρόνου και υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο έχει ξανασυμβεί με τις τραπεζικές ομολογίες που είχαν εγγυηθεί τα κράτη μετά την κατάρρευση του 2008.


Θετικές οι αγορές μετοχών-Αρνητικές οι αγορές ομολόγων
Ισχυρή εντύπωση ωστόσο έχει κάνει η κίνηση των αποδόσεων των κρατικών τίτλων της Ισπανίας και της Ιταλίας....
.... από τότε που άρχισαν να γίνονται γνωστές οι λεπτομέρειες του σχεδίου. Και οι δύο αυτές χώρες είδαν το κόστος της χρηματοδότησής τους να αυξάνει, με τις αποδόσεις των 10ετών ιταλικών ομολόγων να περνάνε από το 5,5% που ήταν πριν δύο βδομάδες σε 5,8% τη Δευτέρα. Από την άλλη μεριά, η αντίδραση των χρηματιστηρίων υπήρξε ως επί το πλείστον θετική. Ο γερμανικός δείκτης Dax-30 ενισχύθηκε κατά 12% από τα χαμηλά του στις αρχές του μήνα. Ο Κεν Βάτρετ λέει ότι οι επενδυτές των αγορών ομολόγων ενδέχεται να εστιάζουν στα προβλήματα της ιδέας περί ασφάλισης: ότι, για παράδειγμα, θα οδηγήσει τον ευρωπαϊκό μηχανισμό να πληρώνει περισσότερα για να δανείζεται από τις αγορές. «Υπάρχουν ανησυχίες ότι η πρωτοβουλία της ασφάλισης δεν θα μπορέσει να στηρίξει τις αγορές ομολόγων, ενώ ενδέχεται να πλήξει τις δυνατότητες των εγγυητών να αντλούν χρήματα από τις αγορές αυξάνοντας το δικό τους κόστος δανεισμού», παρατηρεί. Μια τρίτη πηγή ανησυχίας εστιάζει στο θέμα των κρατών που διαθέτουν την ανώτατη πιστοληπτική αξιολόγηση χάρη στα οποία έχει την ίδια αξιολόγηση και ο ευρωπαϊκός μηχανισμός. Το μεγαλύτερο κίνδυνο προφανώς διατρέχει η Γαλλία, καθώς η Moody’s ήδη χτες προειδοποίησε ότι κάθε αύξηση του παθητικού της γαλλικής κυβέρνησης θα επιβαρύνει την αξιολόγησή της. Αντιθέτως, οι υποστηρικτές του σχεδίου ασφάλισης υποστηρίζουν πως η Γαλλία απειλείται πολύ περισσότερο από το ενδεχόμενο επιδείνωσης των προβλημάτων της Ιταλίας. Πρόσωπο που γνωρίζει τα του σχεδίου είπε χαρακτηριστικά: «Θα βοηθήσει τη Γαλλία και τις τράπεζες της η μείωση των πιέσεων στην Ιταλία. Δεν θα απειλήσει την πιστοληπτική τους αξιολόγηση. Κάτι τέτοιο θα το έκανε η επιδείνωση των προβλημάτων της ευρωπαϊκής περιφέρειας». Οι υποστηρικτές του σχεδίου υποστηρίζουν ακόμα πως το σχέδιο ασφάλισης είναι απλά άλλο ένα εργαλείο μεταξύ πολλών άλλων που θα υιοθετήσουν οι πολιτικοί στις 23 του μήνα. Ενώ στόχος του δεύτερου σχεδίου διάσωσης της Ελλάδας είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος αφερεγγυότητας της χώρας, η επέκταση του ευρωπαϊκού μηχανισμού θα επιδιώξει την χαλάρωση των πιέσεων ρευστότητας για την Ιταλία και την Ισπανία. «Είναι πολύ σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι οι Ιταλοί και οι Ισπανοί θα συνεχίσουν να αναχρηματοδοτούνται από τις αγορές».


Ποιες είναι οι παγίδες
Μια μερίδα κορυφαίων τραπεζικών στελεχών δεν κρύβει ωστόσο τις επιφυλάξεις της. Ένα πρόβλημα έχει να κάνει με το πώς η δεύτερη ελληνική διάσωση, δια της οποίας θα επιβληθούν ζημιές στους πιστωτές, θα επηρεάσει το θέμα του ευρωπαϊκού μηχανισμού, παρατηρούν. Αν η Ευρώπη αποφάσισε να επιβάλει μεγάλες ζημιές, της τάξης του 50%, στους πιστωτές της Ελλάδας, θα έχει εγκαθιδρύσει ένα πρότυπο για τις αναδιαρθρώσεις δημόσιου χρέους στην Ευρωζώνη, οπότε η ασφάλιση της τάξης του 25% θα φαίνεται ότι δεν αξίζει και τόσο. Ανώτατο τραπεζικό στέλεχος της Ευρωζώνης που έχει συμμετάσχει σε διάφορα εγχειρήματα διάσωσης – αλλά όχι και στα σχέδια για τον ευρωπαϊκό μηχανισμό – θεωρεί ότι η ιδέα της ασφάλισης είναι ‘υπερβολικά πολύπλοκη’. Πιστεύει δε ότι στην πραγματικότητα θα αυξήσει το κόστος δανεισμού των ασφαλιζόμενων χωρών: «Εισάγεις πραγματικές πιστωτικές παραμέτρους σε αυτούς τους τίτλους. Αυτό θα οδηγήσει σε ζήτηση υψηλότερων αποδόσεων. Πιστεύει κανείς ότι έτσι θα προσελκύσεις τον κόσμο να αγοράζει ευρωπαϊκά ομόλογα;». Ακόμα και οι υποστηρικτές του σχεδίου αναγνωρίζουν ότι δεν αρκεί για την επίλυση της κρίσης.