ΓΑΥΔΟΠΟΥΛΑ και ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Του Αντρέα Χατζηπολάκη

Το όνομα Γαυδοπούλα πρωτοσυναντώ στον γνωστό Άγγλο περιηγητή R. Pashley 1837. Την υποκοριστική κατάληξη -οπούλα μπορεί να την χρησιμοποιούν και αλλού στην Ελλάδα αλλά τουλάχιστον στα Σφακιά ονομάζεται και αυτό Γαύδος. Γαύδος και μικρή Γαύδος.Το νησάκι έχει έκταση 1.77τ. χιλιόμετρα και απέχει από την Γαύδο 5 μίλια περίπου. Είναι απόμερο κι ακατοίκητο γι' αυτό τ' όνομα του έγινε συνώνυμο της ερημιάς. Λέει μια κρητική μαντινάδα αποθησαυρισμένη από τον παπά- Στυλιανό Φρατζεσκάκη:
Καταμεσής στη θάλασσα
στην Γαυδοπούλα απάνω
φτάνει, πουλί μου, εγώ κι εσύ,
κι ούλη τη ζήση κάνω.
Αλλά και σε κάποια χιουμοριστικά δημοσιεύματα μιας αθηναϊκής εφημερίδας γράφει "ο Λ.. παίρνει ευμενή μετάθεση για Γαυδοπούλα."
Τ΄ονομα της Γαυδοπούλας είναι συνδεδεμένο με μια σειρά από θρύλους και παραδόσεις.
Μια απ' αυτές που άκουσα στο χωριό μου την Ανώπολη Σφακίων από την γιαγιά μου λέει πως τα δυο νησιά ήταν μια φορά ανήμερα θεριά στο πέλαγος που το μεγάλο κυνηγούσε το μικρο, για να το καταπιεί. Τα είδε, λέει ο Αη- Γιώργης κι εκαβαλίκεψε τ΄αλογο του και μ' ένα πήδο από του Ουρανό εκατέβηκε στις Μαδάρες. Από εκεί μ΄αλλον ένα πήδο, επήγε στα Λούματα (στα Λούματα πάνω σε μια πλάκα διακρίνονται κι οι πεταλιές του αλόγου του και το μέρος λέγεται "Τ' Αιγιωργιού οι Πατές" έχει κτιστεί και για χάρη του Αγίου εικονοστάσι)
Από τα Λούματα πάλι, μ' άλλον ένα πήδο έφτασε τα θεριά και με το κοντάρι του τα σκότωσε κι ύστερα τα λίθωσε και τα 'καμε νησιά.