CASTEL APICORNO (ΣΧΕΔΙΟ G.CORNER, 1625)

Toυ Μιχάλη Ανδριανάκη
Ανατολικά των Καλυβών στο λόφο Καστέλι, σώζονται τα ερείπια του οχυρωμένου οικισμού Castel Apicorno, που κτίστηκε από τους Βενετούς περί τα μέσα του 13ου αιώνα ως έδρα της ομώνυμης "Καστελανίας", που συμπίπτει περίπου με την τέως Επαρχία (σήμερα Δήμο) Αποκορώνου. Ο χώρος έχει χαρακτηριστεί ως αρχαιολογικός.
Εδώ βλέπουμε μια ενδιαφέρουσα απεικόνιση της περιοχής από το G.Corner (1625), στον οποίο οφείλουμε τις σημαντικότερες απεικονίσεις των πόλεων και φρουρίων της Κρήτης. Αριστερά εικονίζεται πάνω στο λόφο ο οχυρωμένος οικισμός. Λίγο πιο νότια μια συγκέντρωση σπιτιών απεικονίζει τον ανύπαρκτο σήμερα οικισμό Surpo, στη θέση που είναι οι γνωστές πηγές του Ζούρμπου. Ακολουθεί ο ποταμός Ξυδάς με μια γέφυρα και ένα νερόμυλο (ίσως είναι ο κατεδαφισμένος βανδαλικά προ ετών Μύλος του Φράγκου). Δεξιότερα, πάνω από το Μεσοπόταμο, στη σημερινή πλατεία των Καλυβών, διακρίνεται ο νερόμυλος, που σώζεται μέχρι σήμερα. Ακόμη πιο δεξιά ο ποταμός Κοιλιάρης και οι υπώρειες των υψωμάτων της αρχαίας πόλης Απτέρα. Νότια στο βάθος απεικονίζεται ο όγκος των Λευκών Ορέων, από τον οποίο πηγάζουν οι ποταμοί.
Η εξαίρετη και σχετικά πιστή απεικόνιση της περιοχής από τον Corner και άλλους Βενετούς μηχανικούς απέβλεπε στην ενημέρωση των στρατιωτικών για στρατηγικής σημεία, όπου μπορούσε να αποβιβαστεί ο Τουρκικός στόλος, ή να προσεγγίσει για να προμηθευτεί νερό από πηγές.