ΤΟ ΕΝΕΤΙΚΟ ΣΥΝΤΡΙΒΑΝΙ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ

 Της Νανό Κουτσάκη

Όλοι –αρχές και κοινωνία- κοπτόμαστε για την διατήρηση των μνημείων -κινητών και ακίνητων. Για την διατήρηση και ανάδειξη της υλικής και άϋλης δια-πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Διαμαρτυρόμαστε για την αισθητική της πόλης και του ενετικού λιμανιού. Τότε, λοιπόν, δεν φαντάζει εξωπραγματικό να υπάρχει, και μάλιστα καλοδιατηρημένο, να… ΖΕΙ το ενετικό αναβρυτήριο(συντριβάνι) των Χανίων αλλά να …βασιλεύει στον κήπο του αρχαιολογικού μουσείου Χανίων;

 Όπως επί 6 χρόνια, γράφαμε, όσοι Έλληνες και ξένοι αντικρίζουν στην πλατεία σιντριβανιού το «μοντέρνο» συντριβάνι που «φυτεύτηκε» στην μέση της από την προηγούμενη δημοτική αρχή, απορούν.

Απορούν για το «ψυχρό» , άχρωμο, και αταίριαστο με το χρώμα του ενετικού λιμανιού συντριβάνι. Όπως απορούν για την σκοπιμότητα της συγκεκριμένης επιλογής που σε τίποτα δεν θυμίζει το αυθεντικό συντριβάνι της πλατείας. Και φυσικά το φωτογραφίζουν και το σχολιάζουν.

 Αφήνουμε κατά μέρος το …θρυλικό φλοτέρ που θύμιζε wc και φωτογράφιζαν όλοι ώστε να «διαφημίσουν», κατά που μας πρέπει, την αισθητική μας. Αλλά και την δήθεν λιτή «γραμμή» μιας παράταιρης με το χρώμα του λιμανιού μας κατασκευής. Η οποία ανεξάρτητα από την ποιότητα του μαρμάρου είναι φανερό ότι δεν «δένει» με το ενετικό λιμάνι και όσα –υποτίθεται- θέλουμε να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε.

 Και που να ξέρουν ότι το αυθεντικό «συντριβάνι» ΖΕΙ. Αλλά δεν βασιλεύει. Αφήνεται να …αυτο-αναπαλαιώνεται στον κήπο του αρχαιολογικού μουσείου Χανίων . Τους λόγους πιθανότατα να πρέπει να τους εξηγήσουμε και στην ..Ουνέσκο. Άμποτε, βέβαια, υποβάλλουμε σοβαρό αίτημα ένταξης του ενετικού μας λιμανιού και της παλιάς πόλης στα μνημεία της παγκόσμιας κληρονομιάς . Αίτημα που να έχει, δηλαδή, σοβαρές πιθανότητες θετικής απάντησης εφ όσον, αναβαθμίσουμε την παλιά πόλη και το ενετικό λιμάνι με έργα. Και όχι να το λέμε ή το κάνουμε για επικοινωνιακούς λόγους, κι ας πάει στο …βρόντο.

Τα συντριβάνια των ενετών

 Όπως είναι γνωστό οι Ενετοί φρόντιζαν και την αισθητική των αναβρυτηρίων που κατασκεύαζαν. Ο ίδιος ο Μοροζίνης που έφτιαξε την περίφημη κρήνη Μοροζίνη στα λιοντάρια στο Ηράκλειο, αν και στρατηγός, το φρόντισε. Και περιγράφει την κρήνη «…την έκαμα πιο φανήσιμη και πιο ωραία, με όλες εκείνες τις διακοσμήσεις που μπόρεσα, δηλαδή με ένα άγαλμα του Ποσειδώνα….»

 Στα Χανιά η πλατεία που βρίσκεται το συντριβάνι ονομαζόταν πλατεία Μαυροβουνίων. Την ονομασία «συντριβάνι» την πήρε εξ’ αιτίας του αναβρυτηρίου, που ήταν διακοσμημένο με λεοντοκεφαλές και οικόσημα της ενετοκρατίας και βρισκόταν στο κέντρο της πλατείας.

 Μάλιστα, ο προϊστάμενος της ΕΒΑ κ. Μιχ. Ανδριανάκης στο βιβλίο του «Η παλιά πόλη των Χανίων» δημοσιεύει και την φωτογραφία του αναβρυτηρίου το οποίο-λέει- βρίσκεται στον κήπο του αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων.Αναφερόμενος δε στην ύδρευση της παλιάς πόλης, γράφει, μεταξύ άλλων, ότι «…στην πλατεία του λιμανιού υπήρχε ένα αναβρυτήριο-τουρκικά συντριβάνι- που έδωσε και το όνομα στην πλατεία …».

Άστοχη και παράταιρη παρέμβαση

Οι ενετοί, λοιπόν, από εκείνα τα χρόνια φρόντιζαν οι κατασκευές τους να έχουν και διακοσμητικές προεκτάσεις.

Πέραν της χρησιμότητας μίας ακόμα εργολαβίας έργου, δεν καταλαβαίνουμε γιατί δεν επανατοποθετήθηκε στην πλατεία το γνήσιο υπέροχο ενετικό αναβρυτήριο που … παλιώνει στο κήπο του αρχαιολογικού μουσείου Χανίων.

 Η- έστω- να βάζαμε ένα ..αντίγραφό του!!!

Δηλαδή επειδή δεν ήταν από τα μάρμαρα που θέλαμε, δεν μας έκανε;

 Πριν από τρία χρόνια στην στήλη μας «Εφημερίες» στα Χανιώτικα Νέα (7-3-08) με τίτλο «Θυμίζει το αυθεντικό; Ταιριάζει μες το μνημείο της πόλης;» κάναμε εκτενή αναφορά στο θέμα και παρουσιάσαμε και τότε τρεις φωτογραφίες ώστε να γίνουν οι αναγκαίες συγκρίσεις.

 Γράφαμε και τότε και επαναλαμβάνουμε και σήμερα ότι υπάρχουν δυσμενή σχόλια για το συγκεκριμένο σιντριβάνι. Ότι δεν ταιριάζει στον συγκεκριμένο χώρο. Ότι θα μπορούσε να μετακινηθεί προς μία άλλη πλατεία (1866 ή πλατεία Κοτζάμπαση ή όπου αλλού αποφασίσουν) ώστε να συμπληρώσει την αισθητική τους.

Να …ξανα-βασιλεύσει

• Ο γέγονε, γέγονε, βέβαια. Αλλά, ευτυχώς…ξεγίνεται. Να την πούμε αστοχία. Αλλά διορθώνεται.

• Στα πλαίσια της γενικότερης αισθητικής αναβάθμισης του ενετικού μας λιμανιού, είναι βέβαιο ότι η τοποθέτησης του ενετικού αναβρυτηρίου στην θέση του στην πλατεία θα αλλάξει την τωρινή εικόνα που δεν ταιριάζει με το χρώμα του λιμανιού. Και θα είναι και ένα πρώτο δείγμα γραφής της νέας αισθητικής που επαγγέλλεται η νέα δημοτική αρχή.

• Το ενετικό αναβρυτήριο ΖΕΙ. Γιατί να μην ξανα-βασιλεύσει;