ΣΤΗΒ ΓΙΑΝΑΚΟΣ

Αμερικανική ποπ αρτ με κρητικό DNA
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ

Ο εικαστικός Στιβ Γιανάκος, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της αμερικανικής ποπ αρτ, βραβευμένος με τα βραβεία
«Γκούγκενχαϊμ» το 1996 και με το «Πόλοκ» το 1997 κάνει την πρώτη αναδρομική παρουσίαση της δουλειάς του στη χώρα μας, στα
Χανιά, την πόλη καταγωγής των γονιών του, που μετανάστευσαν στην Αμερική στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Η έκθεσή του στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων με διάρκεια μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου και επιμέλεια της Πέγκυς Κουνενάκη τιμά
έναν ευρηματικό καλλιτέχνη, που από τη δεκαετία του '60 βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της διεθνούς εικαστικής σκηνής με εκθέσεις στην Αμερική, την Ευρώπη και τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, στην γκαλερί «Α-Δ» στου Ψυρρή. Στη ζωγραφική του το καρτουνίστικο στοιχείο, το χιούμορ και ο κόσμος των κόμικς συναντούν με μοναδικό τρόπο τα κινήματα του μοντερνισμού. Χαρακτηριστικό της διαδρομής του είναι και το ενδιαφέρον του τόσο για τη γεωμετρική αφαίρεση όσο και για τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό. Ήρωες του είναι ο Χίτλερ, η Μέριλιν, καθημερινοί άνθρωποι, γορίλες, χοντρά κορίτσια που κατεβαίνουν τα σκαλιά, γυναικείες φιγούρες σε απροσδόκητες στάσεις πάνω από ειρωνικές και ανατρεπτικές λεζάντες, που αντιπαραβάλλονται με την εικόνα. Το σκωπτικό πνεύμα του «διαβρώνει» και τα θέματα που τον απασχολούν εδώ και δεκαετίες: το φύλο, η σεξουαλικότητα, οι οικογενειακές σχέσεις, η ζωή, ο έρωτας, ο θάνατος, η μητρότητα.

Ο Στιβ Γιανάκος στο αναλυτικό βιογραφικό του, που παραθέτει στον κατάλογο της έκθεσης η επιμελήτρια Πέγκυ Κουνενάκη, γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1938. «Ο πατέρας του Μανώλης Χατζηγιαννάκης μετανάστευσε στο Σικάγο το 1905, όπου δούλευε ως μάγειρας. Το 1932 επέστρεψε στην Κρήτη και παντρεύτηκε την Άννα Πατερομιχελάκη, για να ξαναφύγουν μαζί στη Νέα Υόρκη. Εκεί γεννήθηκε ο πρώτος γιος τους Χρήστος, επίσης καλλιτέχνης. Το 1937 επέστρεψαν στα Χανιά με την ελπίδα να παραμείνουν, αγοράζοντας μάλιστα σπίτι στο κέντρο της πόλης. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και η κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς τούς ανάγκασαν να γυρίσουν και πάλι στη Νέα Υόρκη. Σταδιακά το όνομά τους από Χατζηγιαννάκης έγινε Χατζηγιάννης, για να καταλήξει Γιανάκος».