Ο θρύλος της Χρυσομαλλούσας έχει τη βάση του σε ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στα Σφακιά επί Ενετοκρατίας, το έτος 1319.
Πρωταγωνιστές, ο οίκος των Σκορδύληδων, που σύμφωνα με το θρύλο ήταν μια από τις δώδεκα Βυζαντινές αρχοντικές οικογένειες που εποίκισαν την Κρήτη μετά τον διωγμό των Αράβων και η Ενετική φρουρά του κάστρου των Σφακιών.
Η μοναδική κόρη της οικογένειας του Σκορδύλη, ονομαζόταν Χρυσή και ήταν γνωστή σε όλη την περιοχή για την ομορφιά της.
Ακόμα και τα μέλη της φρουράς του Ενετικού κάστρου δεν έκρυβαν το θαυμασμό τους για την όμορφη Ξανθιά κοπελιά.
Κάποια μέρα, η δεκαεξάχρονη τότε Χρυσή, αποφάσισε να πάει στη βρύση του χωριού συνοδευόμενη από τις υπηρέτριες του σπιτιού της.
Συναντήθηκε όμως με τον αρχηγό της φρουράς του Ενετικού κάστρου και το κακό δεν άργησε να συμβεί.
Ο Καπουλέτος του κάστρου με μια απότομη κίνηση την αγκάλιασε και τη φίλησε.
Η Χρυσή, με περίσσια τόλμη σήκωσε το χέρι της και τον χαστούκισε.
Τότε ο Καπουλέτος έσυρε το μαχαίρι του και έκοψε τα μακριά μαλλιά της και τα πήρε για λάφυρο.
Όταν ο πατέρας της μικρής έμαθε τα νέα πήρε μετρικούς δικούς του και ανέβηκε προς το κάστρο.
Κατάσφαξε τον υπαίτιο και το μεγαλύτερο μέρος της φρουράς.
Γνωρίζοντας τι επρόκειτο να συμβεί, η οικογένεια των Σκορδιληδων έφυγε προς τη Σαμάρια. Την ακολούθησαν και κάποια πρωτοπαλίκαρα από τις οικογένειες των Ψαρομίληγγων και των Πατέρων.
Ισχυρό σώμα Ενετών έφτασε στην περιοχή και απέκλεισε τις εξόδους του Φαραγγιού προσπαθώντας να εξοντώσει τους εξεγερθέντες. Όμως οι Σφακιανοί έβρισκαν πάντα τρόπο να εφοδιάζουν με τα απαραίτητα τους Σκορδύληδες, χρησιμοποιώντας τα αμέτρητα δασωμένα και ανήλιαγα μονοπάτια του Φαραγγιού, που μοναχά αυτοί γνώριζαν.
Οι κυνηγημένοι, κατέφευγαν στις...
απόκρημνες πλαγιές του Φαραγγιού και είναι πολύ πιθανόν να είχαν σαν βάση τους τη θρυλική χώρα της Σαμαριάς που ακόμα σήμερα δεν έχει ανακαλυφθεί. Την περίγραψε με λεπτομέρειες ο Pashley το 1834. Τις πληροφορίες τις απέσπασε στο Σέλινο, μια περιοχή δυτικά της Αγίας Ρουμέλης. Μάλιστα οι πληροφορίες του μιλούσαν και για κρυμμένο θησαυρό. Την τοποθετεί βορειοδυτικά της Αγίας Ρούμελης με πορεία περίπου τριών ωρών. Απογοητεύτηκε όταν έφτασε στο σημείο συνοδευόμενος από Σαμαριώτη και είδε κάποια ερείπια, αλλά νεότερα των Ελληνιστικών χρόνων. Πάντως το σημείο που υποδεικνύει ο Pashley δεν έχει ακόμη εντοπιστεί.
Περίπου ένα χρόνο διήρκεσε η άκαρπη πολιορκία των Ενετών που τελικά λύθηκε με την παρέμβαση και της ισχυρής οικογένειας των Καλλέργηδων, υπέρ των Σκορδιληδων.
Πίσω στη Χρυσομαλλούσα όμως, που είχε υποστεί μεγάλο σοκ από το χαλασμό που άθελα της είχε προκαλέσει.
Δεν ήθελε να γυρίσει πίσω στον τόπο που ατιμάστηκε και αποφάσισε να μείνει στο Φαράγγι για το υπόλοιπο της ζωής της.
Η οικογένεια της δεν μπόρεσε να την πείσει να γυρίσει.
Έμεινε εκεί την υπόλοιπη ζωή της και μόνασε κάτω από το πάντα άγρυπνο βλέμμα της οικογένειας της.
Λίγο πιο πάνω από το παλιό και εγκαταλελειμμένο σήμερα χωριό της Σαμαριάς που βρίσκεται μέσα στην κοίτη του Φαραγγιού, υπάρχει το εκκλησάκι της Όσιας Μαρίας. Εικάζεται ότι το Φαράγγι πήρε το όνομα του από την παραφθορά της λέξης Όσια Μαρία - Σα Μαρία - Σαμάρια. Ο θρύλος λέει ότι η εκκλησία ήταν ένα τάμα λυτρωμού της Χρυσομαλλούσας από τα αδέρφια της.
Επίσης λίγο πιο πάνω από το εκκλησάκι της Όσιας Μαρίας υπάρχει ένα μικρό σπήλαιο που οι ντόπιοι το ξέρουν ως τση καλογρές ο σπήλιος, ενώ πιο δίπλα υπάρχει η τοποθεσία τση καλογρές τ’αρμι.
Βιβλιογραφία
Περιοδικό Κρητικό Πανόραμα τευχ. 15
Robert Pashley Travels in Crete
Θεοχάρη Δετοράκη Ιστορία της Κρήτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.