ΠΡΙΝ ΦΤΑΣΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΠΑΤΟ ΤΟΥ ΠΗΓΑΔΙΟΥ

Του ΚΩΣΤΑ ΧΑΡΤΖΟΥΛΑΚΗ
Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά επανέρχεται στην επικαιρότητα το πρόβλημα έλλειψης του νερού. Οι απόψεις που ακούγονται είναι από ακραία καταστροφολογικές ως ακραία αισιόδοξες και καθησυχαστικές. Στις ανεπτυγμένες χώρες το νερό θεωρείται κάτι δεδομένο, αρκεί να ανοίξει κανείς τη βρύση και θα έχει στη διάθεσή του άφθονο και καλής ποιότητας νερό. Αυτή η ψευδαίσθηση της αφθονίας δεν επιτρέπει εύκολα να αποκαλυφθεί η αλήθεια, ότι δηλαδή τον 21ο αιώνα το νερό τείνει να μετατραπεί από φυσικό αγαθό εν αφθονία σε εμπορικό προϊόν σε ανεπάρκεια.
Το νερό είναι ανανεώσιμη πηγή αλλά δεν είναι διαθέσιμο σε απεριόριστες ποσότητες. Καθώς ο πληθυσμός και η κατανάλωση αυξάνουν σε μια συγκεκριμένη περιοχή, η ζήτηση του νερού πλησιάζει τα φυσικά όρια της υπάρχουσας ποσότητας. Εάν η ζήτηση φτάσει αυτά τα όρια, σημάδια προβλημάτων εμφανίζονται όπως η πτώση της υπόγειας στάθμης, η αποξήρανση των χειμάρρων και η μείωση των υγρο-βιοτόπων. Αυτά τα φυσικά συμπτώματα της έλλειψης είναι σήμερα εμφανή σε πολλά μέρη του κόσμου.
Η έλλειψη νερού έχει επισημανθεί ως ένα από τα κυρίαρχα προβλήματα για τις γενιές που έρχονται, αν και τις συνέπειές της τις έχουν ήδη υποστεί σε κάποιες περιοχές της γης. Αναγνωρίζεται σήμερα ότι η έλλειψη νερού αποτελεί μια τεράστια απειλή για την παγκόσμια σταθερότητα, και αν δεν διαχειρισθεί σωστά, και για την παγκόσμια ανάπτυξη και ειρήνη. Είμαστε πεπεισμένοι, αναφέρει ο δρ Ντόου, δ/ντής του τομέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, ότι πολλοί από τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες του 21ου αιώνα θα διεξαχθούν για το νερό. Ήδη πολλές χώρες, όπως η Τουρκία και το Ισραήλ, χρησιμοποιούν το νερό σαν μέσο διπλωματικής πίεσης, ενώ οι ΗΠΑ φλερτάρουν με την ιδέα της απελευθέρωσης της αγοράς του νερού.
Οι συνέπειες της έλλειψης νερού στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, την πολιτική σταθερότητα και τη διατήρηση της ζωής είναι ανυπολόγιστες. Η ξηρασία, οι πλημμύρες και οι αλλαγές στο κλίμα προσθέτουν μια νέα διάσταση που επιτείνει το πρόβλημα. Η εκβιομηχάνιση και αστικοποίηση, χαρακτηριστικά των τελευταίων δεκαετιών, και η εντατικοποίηση της γεωργίας με τη μαζική χρήση των αγροχημικών έχουν σαν αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές την υποβάθμιση της ποιότητας του νερού (1,2 δισεκατομμύρια ανθρώπων ακόμη και σήμερα δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό).
Επειδή το νερό θεωρείται θείο δώρο, ακόμη και σήμερα οι πολίτες δεν είναι συνήθως πλήρως ενημερωμένοι για το μέγεθος της κρίσης για το νερό που μπορεί να προκύψει. Η κρίση για το νερό δεν είναι ένα παροδικό φαινόμενο που μπορεί να αντιμετωπισθεί με τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι διάφορες άλλες κρίσεις όταν θα συμβούν. Η αντιμετώπιση της κρίσης για το νερό απαιτεί λύσεις με μακροχρόνιους σχεδιασμούς και διάρκεια εφαρμογής, πέρα από τις άμεσες αποφάσεις στα γραφεία. Οι πολιτικοί και αυτοί που αποφασίζουν πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένοι για το μέγεθος του προβλήματος σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Αυτό είναι απαραίτητο για αν επινοηθούν οι κατάλληλες πολιτικές, στρατηγικές και σχέδια εφαρμογής για τη πρόληψη της κρίσης, αλλά και η δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος για την εφαρμογή τους. Η ενεργός συμμετοχή της κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα λήψης των αποφάσεων είναι απαραίτητη να αντιμετωπισθεί με επιτυχία και να εφαρμοσθεί βιώσιμη λύση.
ΠΗΓΗ