O ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ

Ο Ερωτόκριτος αναγνωρίζεται σαν κλασικό έργο της νέας ελληνικής λογοτεχνίας, σαν το ωραιότερο λυρικό αφηγηματικό ποίημα που γράφτηκε σε γλώσσα νεοελληνική. Εξήγηση που απαντά στο γιατί ένα αφιέρωμα αποκλειστικά σ' ένα ποίημα - αλλά και ανοίγει («έργο κλασικό», «το ωραιότερο», «γλώσσα και λογοτεχνία νεοελληνική») μεγάλο κύκλο ερωτημάτων. Απάντηση σ' αυτά θα βρει, πιστεύουμε, ο αναγνώστης στα κείμενα που ακολουθούν.
Ο Ερωτόκριτος, το αριστούργημα της ώριμης Κρητικής λογοτεχνίας του 16ου και 17ου αιώνα
είναι θαυμαστός και μόνο για την αντοχή του στο χρόνο. Γράφτηκε πριν από τέσσερίς αιώνες, στη βενετοκρατούμενη Κρήτη - κι από τότε ακτινοβολεί. Αρχικά η κυκλοφορία του, σε χειρόγραφα, μάλλον θα περιορίστηκε σ' έναν κύκλο καλλιεργημένων αστών του νησιού. Ύστερα ακολούθησε τους Κρητικούς που κατέφευγαν στα Επτάνησα μετά την οθωμανική κατάκτηση της Κρήτης, το 1669 - πάντα χειρόγραφος. Πρωτοτυπώθηκε στη Βενετία, το 1713, καθώς η πλούσια χειρόγραφη διάδοση του δεν έφτανε, προφανώς, να καλύψει τη ζήτηση. Αυτό είναι ενδεικτικό.
Μην ξεχνούμε πως αυτοί οι δέκα χιλιάδες στίχοι του Βιτσέντζου Κορνάρου δεν γράφτηκαν για να παίζονται -μ' όλο που κι έτσι, στο πάλκο, αγαπήθηκε ο Ερωτόκριτος- αλλά για να διαβάζονται. Και οι, πάμπολλες έκτοτε, λαϊκές και ατημέλητες εκδόσεις του διαβάστηκαν αμέτρητες φορές. Το σημαντικότερο, και το πιο υποψιαστικό για το μέγεθος της συμβολής του Ερωτόκριτου στην αναγέννηση της ελληνικής γλώσσας και συνείδησης : η διάδοσή του περισσότερο κι απ' την ανάγνωση στηρίχτηκε στην αποστήθισή του.
Μέχρι πρόσφατα στην Κρήτη κυρίως αλλά και στα Επτάνησα κι αλλού ήταν πολλοί που ήξεραν να απαγγέλλουν από στήθους Ερωτόκριτο. Μπορούμε απ' αυτό να φανταστούμε τις φορές που οι στίχοι του Κορνάρου ξεδίψασαν άπειρες καρδιές, αιώνες. Ίσως αυτό εξηγεί -σαν χάρη σε μνήμη κυτταρική- γιατί η γλώσσα του Ερωτόκριτου, γλώσσα με καταγωγή ιδιωματική, ακούγεται μολαταύτα οικεία, μεταφέρει αβίαστα ιδέες και αισθήματα, μάλιστα αναβαθμίζοντας τα με τη δύναμη της τέχνης . Ακριβώς όπως το θέλησε ο ποιητής . Ένας άνθρωπος της Αναγέννησης και που, μ'αυτό το «ερωτικό παραμύθι» του πρόσφερε στα ιδεώδη του νέου ανθρωπισμού ένα ιδανικό μέσο να γίνουν κτήμα κοινό και κίνητρο των ελληνόγλωσσων . «...όποιος του πόθου εδούλεψε εισέ καιρό κιανένα ας έρθει για ν' αφουκραστή ο,τί 'ναι εδώ γραμμένα...»
περισσότερα στο:
http://www.erotokritos.gr/index.php?topic=getpage&pgid=45