ΧΡΗΣΤΙΑΝΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΝΑΟΥΣ

Είναι πολύ πιθανό, η κάθε μια από τις εκατό πόλεις της αρχαίας Κρήτης να είχε το δικό της ή τα δικά της λατρευτικά σπήλαια. Στην Κρήτη υπάρχουν 265 τόποι χριστιανικής λατρείας σε σπήλαια, αλλά μόνο οι 24 περιπτώσεις η χριστιανική εκκλησία κτίστηκε πάνω ή δίπλα σε πολυθεϊστικό τόπο λατρείας.
Η στατιστική δείχνει ότι οι πιο πολλές εκκλησίες μέσα στα σπήλαια είναι αφιερωμένες στον Άγιο Αντώνιο και τους ερημίτες αγίους - Άγιο Ιωάννη του Ξένου 970-1027 μ.Χ και του Νίκωνος του Μετανοείτε 998 μ.Χ
Τα 24 σπήλαια που ως και σήμερα έχουμε στοιχεία οτι χρησιμοποιήθηκαν και και σαν Κρητικό ιερό αλλά και σαν χριστιανική εκκλησία είναι τα εξής:
Λασίθι
α) Παναγιά Φανερωμένη στο Κεντρί Ιεράπετρας
β) Τίμιος Σταυρός στην Καλαμαύκα Ιεράπετρας
Ηράκλειο
α) Παναγιά Φανερωμένη στο Αβδού Πεδιάδος
β) Αγία Παρασκευή στην Χερσόνησο
γ) Αφέντης Χριστός στο Καστέλλι Πεδιάδος
δ) Αγία Παρασκευή στις Γούβες
ε) Άη Γιάννης στο Αστρίτσι Πεδιάδος
ζ) Άη Γιάννης ο Πρόδρομος στον Καρτερό
η) Αγία Παρασκευή στο Χουδέτσι Πεδιάδος
θ) Κερά Σπηλιώτισσα στον Άγιο Θωμα Μονοφατσίου
ι) Αγίασμα στον Άγιο Μύρωνα
Ρέθυμνο
α) Άγιος Αντώνιος στο Βένι Αμαρίου
β) Άγιος Αντώνιος στον Πατσό Αμαρίου
γ) Άγιος Σπυρίδωνας στην Φορτέτζα Ρεθύμνου
δ) Άγια Δύναμη στην Αργυρούπολη
ε) Αγία Κυριακή στο Κουρταλιώτικο φαράγγι
Χανιά
α) Άγιος Νικόλαος στον Μαραθόσπηλιο στις Στέρνες
β) Παναγιά Αρκουδιώτισσα στο Χωρδάκη
γ) Άγιοι Δέκα στη Χαροδιά στα Περβόλια
δ) Κερά Σπηλιώτισσα στις Φλόμες των Βρυσών
ε) Άγιος Φώτης στους Αγίους Θεοδώρους στην Σκλαβοπούλα
ζ) Άη Γιάννης ο ερημίτης στην Σπηλιά
η) Αγία Σοφία στα Τοπόλια
ι) Παναγιά Βρύσης στην Πολυρρήνια.