ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΓΑΜΟΥ Α΄

Η μνηστεία ή η απαγωγή
Συνήθως οι νέοι και οι νέες της Κρήτης παντρεύονται από αγάπη και αν δεν το εγκρίνει ο πεθερός και η πεθερά το ζευγάρι «κλέβεται», δηλαδή ο γαμπρός παίρνει τη νύφη και φεύγουν σε άγνωστο μέρος ή πιο απλά ο γαμπρός κάνει ότι έκανε και ο συμπατριώτης του (ο Κρηταγενής) Θεός Δίας, που απήγαγε, «ταύρος χειροήθης γενόμενος», την Ευρώπη από τη Φοινίκη και την έφερε στην Κρήτη όπου τρισευτυχισμένοι έκαναν δυο παιδιά, το Μίνωα και τον Ραδάμανθη
Το λέει και η λαϊκή ρύση:
Άμα θέλει η νύφη κι ο γαμπρός
-τύφλα να 'χει η πεθερά κι ο πεθερός

Ωστόσο υπάρχουν και πάρα πολλοί νέοι και νέες που για διάφορους λόγους παντρεύονταν με συνοικέσιο, δηλαδή με τη μεσολάβηση τρίτου προσώπου, του λεγόμενου προξενητή.
Πέρα από αυτά και ύστερα από την απόφαση του νέου και της νέας να παντρευτούν, ακολουθεί η έγκριση της οικογένειας, ο αρραβώνας ή άλλως «λογοδόστεμα». Ο πατέρας και αρχηγός της οικογένειας είναι και ο υπεύθυνος για την έγκριση του γάμου και το μελλόνυμφο ζευγάρι οφείλει, όχι μόνο να ακολουθήσει τη συμβουλή του, αλλά και να αποδεχτεί την πιθανή αντίθετη γνώμη του.
Η επίσημη έγκριση των γονιών και κυρίως του πατέρα για το γάμο γίνεται συνήθως παρουσία παπά, που ευλογεί τα δακτυλίδια και αφού συνταχθεί το «προικοσύμφωνο», που ορίζει τις οικονομικές λεπτομέρειες του γάμου , παρουσία του προξενητή (αν έχουμε γάμο από προξενιό), ορίζεται και η ημερομηνία του μυστηρίου του γάμου.
Σε περίπτωση που έχουμε γάμο από έρωτα ή απαγωγή απλώς κατά τον αρραβώνα ο γαμπρός δεν θέτει καμιά αξίωση. Παίρνει ότι του δώσει ο πεθερός.
Ο αρραβώνας γίνεται σε στενό οικογενειακό κύκλο με φαγοπότι και μαντινάδες, όπως π.χ. τις εξής:
Απόψ' αρραβωνιάζομαι με σένα κοπελιά μου
και τη χαρίζ' ολόψυχα σε σένα την καρδιά μου
Απόψ' αρραβωνιάζομαι κι ο Θιός να μ' αξιώσει
να βρω κουμπάρο άξιο να μας εστεφανώσει
Ήρθε ο καιρός οι δυο καρδιές να σμίξουνε ομάδι
κι η μια τσ'αλλής να δώσουνε τσ' αγάπης το σημάδι
Νύφη δε θέμε πλούτη μεις μόνο την ομορφιά σου
απου 'χει το κορμάκι σου και η σεμνή καρδιά σου
Στις ακριβές σας τση χαρές να ξαναμαζωχτούμε
κι από τα βάθη τση καρδιάς πάλι να ευχηθούμε