ΕΚΡΗΞΕΙΣ ΣΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΕΛΑΓΟΣ

Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο σε μια βόλτα στα νότια παράλια της Κρήτης, σε κάποιο απ' τα μικρά ψαροχώρια του Λιβυκού να συναντήσει κανείς άνθρωπους που τους λείπουν κάποια μέρη του σώματος.
Το σκαμμένο και μαυρισμένο πρόσωπό τους φανερώνει την καθημερινή σχέση και τον επίπονο αγώνα τους με τη θάλασσα. Τίποτα όμως δεν φανερώνει με την πρώτη, τους λόγους της αναπηρίας τους. Μόνο αν ρωτήσεις κάποιο συγχωριανό μπορεί να μάθεις τα αίτια. Η πιο συνηθισμένη απάντηση δίνεται με απόλυτη φυσικότητα: "Ο δυναμίτης του το πήρε!". Βέβαια απάντηση παίρνει κανείς μόνο όταν ο περί ου ο λόγος είναι εν αποστρατεία δυναμιτιστής. Διαφορετικά το πιο πιθανό είναι να δεις αδιαφορία στο ερώτημα σου, πράγμα που σημαίνει ότι o δυστυχής ψαράς ακόμα ασχολείται με τις εκρηκτικές ύλες. Ο άγραφος κώδικας τότε επιβάλλει σιωπή. Και δεν πρέπει να προξενεί απορία πως κάποιος που έχασε το χέρι του, ή κάποιον από την οικογένειά του, από ένα λάθος χειρισμό του "μασουριού" συνεχίζει να ψαρεύει. Το να ρίχνει κανείς "μπόμπες" στο νερό είναι ένα πάθος, μια εθιστική αδυναμία που μπορεί να οδηγήσει και στο θάνατο.
Για πολλές δεκαετίες το "ψάρεμα" μ' αυτόν τον τρόπο ήταν ίσως αναγκαίο κακό. Για ένα φτωχό οικογενειάρχη το ψαροκάικο φάνταζε πολυτέλεια. Ομως όλες αυτές οι εθιμικές διαδικασίες κηρύχθηκαν παράνομες για πρώτη φορά με το νομοθετικό διάταγμα 420 του 1970, έναν αλιευτικό κώδικα που έλεγε απαγορεύεται σε μια συνήθεια που είχε σκοτώσει αρκετούς και είχε αφήσει ανάπηρους ακόμα περισσότερους. Την τελική του μορφή και την πιο εκσυγχρονισμένη, παίρνει το ζήτημα με την ψήφιση του νόμου 1740 του 1987. Από τότε άρχισε να γίνεται κοινή συνείδηση ότι ο κίνδυνος δεν αφορά μόνο όσους βρίσκονται πάνω απ' την επιφάνεια της θάλασσας αλλά και οτιδήποτε είναι ζωντανό μέσα σ' αυτή. Aλλωστε η οικολογική συνείδηση έρχεται στην Ελλάδα πάντα μετά την εμφάνιση του κινδύνου. Τα παράπονα των ψαράδων ότι τα νερά έχουν στερέψει από ψάρια αρχίζουν να προβληματίζουν και η καταδίωξη των δολοφόνων της θάλασσας για τις λιμενικές αρχές εκτός από μια υποθήκη καταστολής γίνεται μια αναγκαία σανίδα σωτηρίας για μια θάλασσα όπως η Μεσόγειος, που όντας φυσικά κλειστή αδυνατεί να αναπαράγει την αλιευόμενη πανίδα της. Η σύγχυση και η ημιμάθεια είναι τα πρώτα εμπόδια που συναντήσαμε ξεκινώντας αυτή την έρευνα. Μια έρευνα που αν στα μάτια των κατοίκων μιας αστικής περιοχής φαντάζει επικίνδυνα ελκυστική λόγω των εκρηκτικών που εμπεριέχει, για τους ανθρώπους που ζουν σε ένα νησί, όπως η Κρήτη, θα 'πρεπε να αποτελεί πηγή πληροφοριών και έναρξη προβληματισμού για το μέλλον.
Προσπαθώντας λοιπόν να εισχωρήσουμε στην κοινωνία των δυναμιτιστών βρήκαμε μπροστά μας μια στεγανή "κάστα". Μια ομάδα ανθρώπων που τους συνδέει κοινό πάθος και ιδιαίτεροι κώδικες σκέψης και αλληλεγγύης. Πολλές φορές οι κλειστές πόρτες, η σιωπή, ακόμα και οι απειλές λειτουργούσαν σαν αρωγοί στο κλίμα ημιμάθειας ή υπερβολής που υπήρχε στους θιγμένους απ' το ψάρεμα με εκρηκτικά ή τοξικά υλικά. Και θιγμένοι, να είστε σίγουροι, ότι εκτός απ' τους ψαράδες, τους αυτοδύτες και το Λιμενικό σώμα, είμαστε όλοι μας. Με άμεσο ή έμμεσο τρόπο το ερήμωμα της θάλασσας γύρω απ' το νησί θα γίνει αντιληπτό και από εμάς. Μπορεί η μόλυνση να είναι ο υπ' αριθμόν ένα κίνδυνος για το περιβάλλον, όμως μερικά κιλά δυναμίτης με ένα βραδύκαυστο φυτίλι αλλοιώνουν συθέμελα και ανεπανόρθωτα την φυσική κατάσταση των πραγμάτων.

ΠΗΓΗ: http://www.stigmes.gr/gr/grpages/articles/dinamit.htm