ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ ΛΑΤΖΙΑΝΩΝ

Ναός Αγίας Βαρβάρας στα Λατζιανά Κισάμου Χανίων:
Ο μεγάλος ναός της Αγίας Βαρβάρας στο μικρό οικισμό Λατζιανά του χωριού Βουλγάρω είναι κτισμένος στον αρχιτεκτονικό τύπο του σταυροειδούς με τρούλου οποίος στηριζόταν σε τέσσερις χονδρούς ρωμαϊκούς κίονες σε δεύτερη χρήση. Η μεσαία αψίδα είναι τρίπλευρη και οι πλάγιες ημικυλινδρικές. Οι εξωτερικές επιφάνειες διαμορφώνονται πλαστικά με κομψά τυφλά αψιδώματα, όπου εντοπίζεται και η τεχνική της "κρυμμένης πλίνθου",καθώς και της εγχάραξης τοιχοποιϊας πάνω στο κονίαμα, επιδράσεις της αρχιτεκτονικής της Κωνσταντινούπολης. Το εικονογραφικό πρόγραμμα συνδυάζει μετωπικές μορφές αγίων στους τοίχους και μνημειακές παραστάσεις από τον ευαγγελικό κύκλο στις καμάρες.

Η ωραία κεφαλή του Αγίου Μάμαντος, με τη γραμμική διατύπωση των χαρακτηριστικών ,αλλά και μια λανθάνουσα πλαστικότητα παράσταση μαζί με τη μορφή του Αγίου Μερκουρίου, κοσμούσε το τύμπανο του νοτιοδυτικού γωνιαίου διαμερίσματος του ναού. Ο ναός, που υπήρξε καθολικό μονής, καθώς και οι τοιχογραφίες του, χρονολογούνται στο δεύτερο μισό του 11ου αιώνα και δείχνουν την επιρροή της μνημειακής τέχνης της Πρωτεύουσας στην Κρήτη.
Μέρος των τοιχογραφιών του ναού, που βρέθηκαν σε πεσμένα κομμάτια τοιχοποιίας κατά τις εργασίες καθαρισμού και στερέωσης, αποτοιχίστηκαν και φιλοξενούνται στη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Συλλογή Χανίων, ενώ αρκετές άλλες παραμένουν επί τόπου.

Δυστυχώς η εκκλησία και οι εναπομείναντες τοιχογραφίες είναι στο έλεος του καιρού. Κρίμα που ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία στην περιοχή μας δεν έχει τύχει της κατάλληλης προσοχής και απο τους φορείς της περιοχής αλλά ιδιαίτερα από την 13η Βυζαντινή υπηρεσία.
Τα Λατζιανά είναι μόλις 4 χιλιόμετρα ανατολικά του Βουλγάρω, στον δρόμο Καλουδιανά-Ελαφονήσι, σε μια καταπράσινη περιοχή με πολλά νερά και αιωνόβια δέντρα. Η περιοχή της εκκλησίας έχει αξιοποιηθεί από το μεράκι και τον κόπο της οικογένειας Αθανασάκη και αξίζει να την επισκεφθείτε.